Emanciperend

Op weg naar meer autonomie.

De bedoeling van de hulpverlening moet altijd zijn de hulpvragers in staat te stellen beter hun eigen keuzes te maken. De wetenschappelijke vooruitgang heeft een groeiend arsenaal aan middelen opgeleverd die we ter beschikking dienen te stellen voor degenen die deze middelen nodig hebben. Dat is de bedoeling van de zorg, en daarop zullen we afgerekend worden tegen het einde der tijden.

Het is niet anders met methadontherapie. We stellen een middel ter beschikking dat in het leven van sommigen een groot verschil kan maken. Daardoor gaapt in de therapeutische relatie van meet af aan een diepe kloof tussen degene die het heeft en het niet nodig heeft, en degene die het niet heeft en die er naar snakt.

Handtekening

Het feit dat het de arts is die de pen hanteert, die uiteindelijk het voorschrift geldig en wettig maakt, door middel van een handtekening,  geeft die arts een bijzondere macht, die zich bij de hulpvrager kan laten voelen, zonder dat de arts de indruk heeft van die macht gebruik te maken.

Ik vind dat wij als voorschrijver ons van die macht bewust moeten zijn.

Daarbij zitten we een beetje tussen hamer en aambeeld: de wensen van de patiënt versus de beperkingen vanwege de openbare macht, die het verstrekken van verdovende middelen, om de wettelijke term te gebruiken, aan banden legt.

Dat schept geen eenvoudige en doorzichtige verhoudingen.

Het gesprek tussen hulpvrager en voorschrijvende arts loopt toch altijd een beetje tegen die dubbelzinnigheid aan te hikken.

Angst

Uiteindelijk is er in hoofde van de hulpvrager toch altijd die angst dat er iets mis zal gaan, met de afspraak, of met het transsport, of ook de angst dat de arts zal weigeren of iets in de behandeling veranderen, zonder rekening te houden met de wensen van de betrokkene.

Ik heb mensen gehad die dat erkenden dat ze daar steeds bang voor waren. Dat kun je gemakkelijk over het hoofd zien, als je er niet op let, en daarom vond ik het wel goed het hier even op te merken.

Op de foto: Christiane F. Bekend van Wir Kinder vom Bahnhof Zoo. Thans in de vijftig en nog steeds op methadon.