Kennis is macht.

We hadden het gisteren al over ongeletterde mensen.

Het is het topje van de ijsberg. Het is maar een opvallend onderdeel van de kennishandicap die ik veel tegenkom, in de bevolking die zich bij ons in de praktijk ter verzorging aandient. Daar zijn zeer eenvoudige lieden onder, met een beperkte toegang tot lering en ontplooiingsmogelijkheden, en met een grote achterstand in onze Darwiniaanse kennismaatschappij.

Remedies

Het is een grote uitdaging, voor ons als samenleving, te proberen daar iets aan te doen.

Dat lukt vaak ook. Het is niet dat het hopeloos is, maar er is wel werk aan de winkel. Er is de problematiek van de schoolverlaters die de middelbare school niet af hebben gemaakt, en er is ook de problematiek van de nieuwkomers. Die twee groepen hebben uiteenlopende behoeften, maar wat hen verenigt is het feit dat ze niet in het plaatje passen, zoals we dat graag zien: opleiding, diploma, werk. Zo is er daarnaast ook een niet verwaarloosbare groep met gezondheidsproblemen, geestesstoornissen of een handicap.

Er kunnen allerlei redenen zijn waarom iemand uit de boot is gevallen. Mijn indruk is nu dat onze maatschappij niet zachter maar harder is geworden in de omgang met degenen die niet in het stramien passen. Als er geen inhaalmogelijkheden bestonden is de enige uitweg vaak een langdurige uitkering te moeten krijgen.

Onderwijs

Daar wordt echt wel aan gewerkt, maar wellicht te weinig preventief.

We mogen ons de vraag stellen hoe het komt dat zovele jongeren hier de school zonder diploma verlaten. Die cijfers zijn schrikbarend. Anderzijds zal ik geen kwaad woord spreken over het volwassenenonderwijs. Brussel is daar wellicht niet zo slecht in, in vergelijking met omringende landen, zoals Vlaanderen. Al heb ik daar geen bewijzen van, het is een persoonlijke indruk.

De school is de motor van de beschaving en die werking houdt niet op wanneer het individu meerderjarig is. Voor gezinnen met kinderen zal de school zijn weldoende invloed niet alleen op het kind zelf maar ook het hele gezin uitoefenen.

En er is natuurlijk het onvolprezen volwassenenonderwijs. Zeker wat de taal betreft.

Alle manieren zijn goed om kennis over te brengen als die kennis maar aangepast is aan het aanpassingsvermogen van de betrokkenen.

Vooruitzicht

Ik zie in mijn praktijk toch heel wat gezinnen die ze zich zo uit de put van de onwetendheid een weg omhoog gebaand hebben. Dat is voor iedereen gunstig, en dus goed voor onze samenleving. In plaats van te zeuren en te zaniken over de vreemdelingen zouden we beter beseffen dat daar een schat aan onontgonnen menselijk kapitaal ligt, die we zullen moeten ontginnen als we in de toekomst nog voldoende werkkrachten in de verzorging willen overhouden.

Afbeelding: Dante Gabriel Rossetti: The Damsel of the Sanct Grael (1874) Olieverf op doek, 92 cm x 57,7 cm.