Eetdagboek

De gezinstherapeuten werken graag met een opdracht, waaraan het hele gezin zich zal proberen te houden.

Het is de bedoeling tot een concreet therapeutisch project te komen, een plan voor een bepaalde tijdsperiode, zeg maar een week, of een maand, om het even, in elk geval tot de volgende afspraak met het team. In het plan staan allerlei afspraken die iedereen naar vermogen zal proberen na te komen, aan de hand van concrete taken, dus niet zomaar even zeggen dat iedereen meer zijn best gaat doen, want dat doen ze al zo lang.

Maudsley

Dat plan is aangepast aan het probleem dat we willen oplossen.

Om een voorbeeld te geven uit de wereld van de  anorexie bij kinderen: neem nu de methode van Maudsley. Dit geheel bij wijze van voorbeeld. Het is niet de bedoeling de hele methode tot dit ene punt te reduceren, en het gaat om maar een mogelijke opdracht in een bepaalde fase van de aanpak.

Daarbij wordt in een eerste fase, onder meer, de verantwoordelijkheid voor de voedselopname van het anorectische kind  geheel bij de ouders gelegd. Dat is nodig om dat de uitgemergelde patiënt eerst fysiek moet aansterken, vooraleer alle andere mogelijke taken uit te kunnen voeren.

De opdracht heeft vaak een paradoxaal karakter, en dat is ook hier het geval. Het hele idee dat de ouders, die de situatie toch al niet meer de baas kunnen, verantwoordelijk worden geacht voor de voedselopname van het kind, klinkt verrassend. Zo voel ik dat toch aan, omdat ik in mijn psychotherapeutisch handelen steeds de autonomie van het individu voor ogen heb.

De ouders opdragen er op toe te zien dat het kind eet, lijkt dan wel een stap terug, want je wil toch dat het kind dat zelf leert.

Gezag

Ik was er zelf wellicht niet op gekomen, maar het is zinvol als ik er over nadenk. Het heeft met het opnemen van verantwoordelijkheid te maken.

Wanneer het lukt zal het zelfvertrouwen toenemen, en het geloof in eigen kunnen postvatten.

Andere maatregelen die je zou kunnen nemen is bijvoorbeeld het herinvoeren van de maaltijden. Zoals we al zagen, is in de moderne gezinnen het maaltijdritme zoek. We zouden nu kunnen proberen het gezin samen rond de tafel te krijgen. Driemaal per dag ervoor zorgen dat er minstens iemand bij is als ze van tafel gaat en een dagboek bijhouden met een keer per dag het gewicht en drie maal per dag hoe de maaltijd verlopen is, en wat daarbij genuttigd is.

Het delen van een gezamenlijk project is op zich een dynamiserend element. Het gaat om iets concreets, daar waar iedereen voordien op zijn eigen houtje bezig is met allerlei pogingen om te begrijpen wat hier gaande is.

Het is van het grootste belang natuurlijk dat het project door iedereen gedragen en aanvaard wordt. Daarom moet het pas ingevoerd worden nadat uitgebreid luisteren heeft plaatsgevonden. In dit geval zou ik de vader verantwoordelijk stellen voor de uitvoering. Het herstel van de vaderlijke autoriteit is iets wat dikwijls te berde komt in de gezinstherapie. Het gaat om een heel goede vader, daar niet van. Wellicht een te goede vader zelfs, die echter gezag zou moeten hebben, wat hij niet heeft.

Traditie

Het is heel typisch voor gezinstherapie dat zij eigenlijk streeft naar traditionele verhoudingspatronen waar de ouders de baas zijn en het gezag uitoefenen. Een interessant kenmerk, waar ik nu niet verder op in kan gaan. Het is in wezen een directieve, zeg maar autoritaire aanpak, die echter staat of valt met medewerking van de betrokkenen. Om die te verkrijgen moeten alle deelnemers overtuigd worden.