Paradoxale aanpak

We maakten gisteren kennis met een gezin dat aan anorexia nervosa lijdt.

Het is de dochter die het heeft, maar alle gezinsleden delen er in mee. Het ziektebeeld grijpt zeer diep in op vader, moeder en broer, die allemaal ongelukkig rondlopen, en het s zover gekomen, dat nu alles alleen nog maar om die anorexia nervosa van de dochter draait. Het is een tragisch verhaal, met veel reden tot bezorgdheid en het loopt daar helemaal niet goed, ondanks de tussenkomst van allerlei hulpverleners.

Directief

De behandeling van een ernstige eetstoornis zoals anorexia nervosa, is bij uitstek iets voor gezinstherapie, een methode die op de structuur van het gezin probeert in te grijpen. In principe heb je daar een equipe voor nodig die dat planmatig aanpakt, en dan kun je hopelijk resultaten boeken. Ik probeer het soms noodgedwongen op mijn eentje omdat die therapeutische equipes niet aan de bomen groeien.

De toegang ertoe is niet gemakkelijk te realiseren zeker niet als we het hebben over mijn publiek, dat voornamelijk uit armen en behoeftigen bestaat, die veel minder keuzemogelijkheden hebben dan het welgestelde gezin waar we het over hadden.

Hoe dan ook speelt die drempel niet zo bij het gezin, over wie we het hadden.

Falen

Het probleem is hier dat een eerste interventie mislukt is.

Er is een mobiele equipe binnengevallen die de zaken alleen maar heeft verslechterd. Het is een bijkomende pech in een rij van tegenslagen. De anorectische dochter zit sowieso al  in een mislukkingsscenario, omdat ze vol zit met faalangst, door toedoen van de inwendige chaos die ze op haar manier tracht te bezweren.

Nu is ze erachter gekomen dat ze door haar eetgedrag niet alleen haar inwendig milieu maar het hele gezin kan beïnvloeden. In haar uitzichtloosheid ziet ze hier een manier liggen om controle uit te oefenen, en die grijpt ze aan, bij gebrek aan beter.

Strategie

De therapie lukt natuurlijk alleen maar als je de medewerking van alle gezinsleden bekomt.

Daarom is het goed over een equipe te beschikken, waarbij een team van therapeuten ervoor zorgt dat geen enkele van de gezinsleden er bekaaid af komt, want anders gaat die gegarandeerd vroeg of laat sabotage plegen.

Je moet hoe dan ook altijd beginnen met luisteren, ook en vooral naar wat niet gezegd wordt, en daar kom je nooit achter als je de hele tijd zelf zit te praten. Mijn eerste strategie is dan meestal ook zo lang mogelijk mijn mond te houden, dan alleen om het luisteren verder te helpen.

Opdracht

Je moet altijd  beginnen met luisteren als  therapeut, maar er komt ook een ogenblik dat je moet spreken, en dan kan  je verhaal maar beter overtuigend zijn, want deze mensen zitten in nood, en hebben geen behoefte aan duistere praatjes. Je moet stevig in je schoenen staan op basis van inzet en kennis en erin geloven dat je deze hulpvragers iets kunt bij brengen, zoniet is het geen schande te bekennen dat een situatie zich buiten ons deskundigheidsveld bevindt en dat gepaste hulp van elders vereist is.

We zullen er naar streven de zitting te beëindigen met een concrete opdracht, waarover morgen meer.