Ontzag

Goede psychotherapeutische hulp vinden spreekt in ons land niet vanzelf.

In haar zoektocht naar hulp heeft Naima ook nog het ongeluk gehad op een foute hulpverlener te botsen. Ik had haar erop gewezen dat het nuttig kon zijn een psycholoog te raadplegen en na een paar weken was het zover, en kon ze er een spreken.

Toevallig of niet was de psychologe afkomstig uit dezelfde migrantengemeenschap. Naima keek er echt naar uit en was teleurgesteld dat het zo lang moest duren voordat ze kon ontvangen worden. Haar was verteld dat de hulpverlener bij wie ze gaan een vrouw was met dezelfde nationale achtergrond als zijzelf, en ze verwachtte dan ook dat dit een band zou scheppen en het gemakkelijker maken elkaar te verstaan.

Persoonlijk vond ik ook dat het best wat sneller zou mogen gaan, maar dat is een algemeen gegeven dat bij ons in Brussel alleen maar erger wordt. Ironisch genoeg, alsof ik het voorvoeld,e probeerde ik haar te wapenen tegen teleurstelling door erop te wijzen dat iemand van de eigen cultuur niet altijd het beste is. Afstand is juist goed van uit de psychotherapeutische invalshoek.

Apostolisch

Uiteindelijk was het zover en kon Naima haar verhaal gaan doen.

Wie schetst haar verbazing als de psychotherapeute ineens met verzen uit de Koran aan komt zetten. Ik heb dat ook nooit eerder vernomen dat zoiets gebeurt, maar het is werkelijk zo, mag ik aannemen. Ik heb geen enkele reden om aan te nemen dat Naima confabuleert of me iets op de mouw zit te spelden.

Begint die psychologe haar daar op het hart te drukken dat ze de Koran moet lezen, dat het Boek de oplossing bevat voor alle menselijke problemen, ten bewijze daarvan vers zoveel uit het Heilige Boek. Alles in het leven zou goed komen als ze dat zou doen. Naima was daar zeer verbaasd over en ik val er helemaal van achterover.

Dat is zo fout, om van je positie als therapeut misbruik te maken door hulpvragers die per definitie in een lastig parket zitten, want anders zouden ze niet raadplegen, tot een godsdienstige inkeer te willen brengen. Ik vind dat afschuwelijk, en het is een vorm van geestelijke verkrachting.

Ongelijke verhouding

De hulpvrager komt vaak tot ons in een dieptepunt van zijn of haar bestaan.

De meeste mensen gaan pas naar de hulpverlening als ze op hun tandvlees zitten Dat is jammer want velen hadden best wat vroeger mogen komen. Dat is nog meer het geval voor middelengebruikers waartoe we Naima met haar uit de hand gelopen slaapmiddelverslaving mogen rekenen.

Ook zij is pas gekomen toen het echt uit de hand is gaan lopen. Het gebruik verloopt vaak in het geheim. De ingewijden zijn vaak andere gebruikers die collectief dat geheim bewaren. IN het geval van Naima is het een puur individueel geheim dat ze met niemand deelt. Het is pas door het overlijden van haar moeder dat haar zorgvuldig opgebouwde geheime wereldje in elkaar is gedonderd.

Je leert trouwens snel dat je in de brede samenleving niet moet beginnen over drugs, laat staan over psychische problemen. Heel vaak word er niet geluisterd naar elkaar, maar geoordeeld.