Het oor van Van Gogh

Laat ik het in een moeite door maar eens over de psychiatrie.

Het thema van vorige maand was drugs, middelengebruik en de zorg voor de gebruikers. We hebben nog heel erg het gevoel dat het onderwerp niet uitgeput is. Omdat verandering van spijs doet eten, gaan we een ander thema aansnijden, maar dan deze keer wel zeer verwant aan het vorige, met name de psychiatrische zorg in de eerstelijns geneeskunde.

Het is een onderwerp dat me na aan het hart ligt, en dat heeft met mijn beroepservaring en mijn persoonlijke levensgeschiedenis te maken.

Belang

In het centrum van Brussel hebben we wellicht meer dan waar ook in België een concentratie van middelengebruikers en psychiatrische patiënten. Die twee populaties zijn met elkaar verweven op allerlei manieren, en wat ze onder meer gemeen hebben is dat de zorg veel beter kan.

De huisarts heeft daar een eigen rol in te spelen en wordt overbevraagd omdat het aanbod van de zorg om ons heen ontoereikend is. Omdat ik in mijn eigen leven heb meegemaakt hoe het is met een psychiatrische patiënt te leven, en hoe frustrerend het kan zijn dat je nergens terecht schijnt te kunnen, heeft het onderwerp voor mij een bijzondere lading gekregen

Overlap

Een groot aantal middelengebruikers die wij in de zorg zien hebben, vertonen terzelfdertijd een of andere psychiatrische stoornis, dikwijls in een meer uitgesproken vorm, in vergelijking met de doorsneepopulatie.

Om gebruikers te helpen is een goede kennis van de psychiatrische geneeskunde vereist, en omgekeerd is het net van diezelfde gebruikers dat we heel wat kunnen opsteken over de omgang met psychiatrische patiënten in het algemeen.

Psychiatrische stoornissen kunnen een verwoestend effect hebben op een mensenleven, en op het hele gezin om de patiënt. Goede zorg kan in een aantal gevallen wel degelijk het verschil maken, op basis van wetenschappelijke kennis, en klinische ervaring, deskundigheid kortom.

Het plan is nu een paar van die patiënten aan u voor te stellen middels gevalsbespreking. Dat zal voor de komende dagen zijn.

Geestelijke zorg in de eerste lijn

Als huisarts hebben wij in dit land veel te stellen met geestelijke gezondheidszorg omdat de uitbouw van het aanbod op dit gebied te wensen overlaat. De zorgvrager wendt zich tot de huisarts, die goedkoop, nabij en gemakkelijk bereikbaar is, omdat de toegang tot de psychosociale en psychotherapeutische zorg te duur, veraf en niet zomaar te verkrijgen is, want er zijn wachttijden om een afspraak te bekomen.

We hebben de Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg die goed werk verrichten maar die meer dan ooit overvol zitten en die in mijn omgeving minder toegankelijk zijn  dan ik zou wensen. Ik ben geen psychiater, maar ik heb intussen noodgedwongen veel ervaring in de omgang met geestelijke stoornissen opgebouwd, en ik hoop een stukje van die kennis door te geven, nu ik stilaan in de herfst van mijn carrière kom.

We zullen morgen hopelijk beginnen met een onderscheid te maken tussen psychologie en psychiatrie, misschien alleen al om aan te tonen dat de huisartsgeneeskunde kenmerken van beide domeinen in zich verenigt, maar met geen van beide samenvalt.