Moeders hulpjes

Tranquilizers, kalmerende middelen, of slaapmiddelen veroorzaken ernstige vormen van verslaving.

De grootste plaag in mijn ervaring is het overdreven gebruik en zeg maar misbruik van kalmeermiddelen van het benzodiazepine type. Daarmee bedoelen we geneesmiddelen die afstammen van Valium. De generische naam voor hetzelfde is diazepam.

Elk geneesmiddel heeft een commerciële naam, zeg maar een merknaam, maar ook een farmacologische, of generische naam. Je kunt de benzodiazepines eraan herkennen dat hun generische naam eindigt op -pam.

Bekende namen uit de reeks zijn Temesta/lorazepam, Lexotan/bromazepam, Loramet:lormetazepam en het beruchte Rohypnol/flunitrazepam. Daar mogen we ook alprazolam bij tellen, beter bekend als Xanax. Strikt genomen is dit laatste geen -pam en ook geen benzodiazepine, maar het onderscheid is klinisch niet relevant, want in de praktijk krijg je dezelfde effecten.

Verkoopsucces

Valium, al snel gevolgd door de concurrenten werd in de jaren zestig geïntroduceerd met een reusachtig wereldwijd commercieel succes tot gevolg. In de jaren zestig stierf onder meer Marilyn Monroe aan het gebruik van barbituraten, met name ‘Nembutal.’ Dat was wat er toen was op het gebied van slaapmiddelen. Het waren gevaarlijke producten die bij het innemen van een tiental pillen al fataal konden zijn.

De medische wereld verwelkomde dan ook het idee van pillen, die ogenschijnlijk even doeltreffend waren om slapeloze mensen de gewenste slaap te brengen, maar die niet behept  waren met die gevaarlijke acute toxiciteit van de barbituraten.

Ook vandaag nog worden de benzodiazepines vaak gebruikt voor een zelfmoordpoging door mensen die niet beter weten, of die het misschien onbewust wel weten, dat hun poging niet tot de dood zal leiden. Dat wil ik in het midden laten. Hoe dan ook zul je maar zelden een fatale overdosis van benzodiazepines tegenkomen.

Probleemgebruik

Er zijn verschillende problemen met benzodiazepines.

Op korte termijn lijken ze een wonderbaarlijke verlichting van angst en slapeloosheid te geven, zozeer dat de neiging groot zal zijn de inname te blijven herhalen en dat het een dagelijkse gewoonte wordt. Bovendien geven ze bij snelle absorptie een soort roesgevoel, hetgeen flink bijdraagt tot het verslavend potentieel. En verslavend zijn ze. Na korte tijd is het moeilijk ermee te stoppen, want er treden dervingverschijnselen op die soms niet van de poes zijn onder de vorm van angst, paniekaanvallen, een terugkeer van de slapeloosheid in veel ergere vorm dan voordien, en allerlei lichamelijke klachten die met angst verband houden zoals duizeligheid, hartkloppingen, een benauwd gevoel, pijn in de keel, borst of maagstreek etc.

Chronisch

Aangezien deze middelen voorgeschreven worden voor angst en slapeloosheid zijn de uitgesproken angstverschijnselen die bij derving optreden net zo moeilijk te verdragen, en is de kans groot dat het tot chronisch gebruik komt.

Op de middellange termijn zien we dan de chronische nevenwerkingen optreden: lusteloosheid, concentratiestoornissen, apathie, depressie, wegvallen van de libido en de erectie. Een apart probleem is nog dat deze middelen absoluut niet verenigbaar zijn met alcohol. De combinatie kan tot zeer ernstige gedragsontsporingen leiden.