Overbevolkte cellen

Aan beide kanten van de plas is de afgelopen vijftig jaar een desastreuze ‘oorlog tegen drugs’ gevoerd.

De term ‘War on drugs’ gaat al mee sinds 1971 ten tijde van de Amerikaanse president Richard Nixon. In wezen ging het alleen maar om een poging tot verstrenging van beleid dat al sinds de jaren twintig bestond en dat voornamelijk repressief van aard is. Wie zich met drugs inlaat, wordt gestraft. De roep om verstrenging leidde in de Verenigde Staten tot een ongekende explosie van het gevangeniswezen

Zowel in de States als in de Europese Unie zitten de gevangenissen  vol met gedetineerden die hetzij omwille van drugs veroordeeld zijn, hetzij een ernstig drugsverleden hebben.  Naargelang de gebruikte definitie en naargelang het land gaat het om een derde tot de helft van de gevangenispopulatie, of meer. Een doortastende hertekening van het vervolgingsbeleid voor drugs zou wellicht het nijpende tekort aan gevangeniscellen in een keer kunnen oplossen.

Europa

Uit ramingen blijkt dat minstens de helft van de totale gevangenispopulatie in de EU (356.000 gedetineerden) een verleden als druggebruiker heeft, zo lezen we in het tweemaandelijks bulletin van het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving.

Een groot deel van zij die de gevangenis binnenkomen zullen een ernstig drugprobleem hebben. Anderen zullen nu net in de gevangenis leren gebruiken en buiten komen met een verslaving.

In de gevangenis wordt er te weinig gedaan aan de therapeutische behoeften van problematische druggebruikers. Onder de gevangenispopulatie worden relatief hoge percentages aangetroffen van HIV, hepatitis, tuberculose en andere infectieziekten die met drugs in verband gebracht worden. Na vrijlating vervallen te veel ex-gedetineerden weer in hun drugverslaving en in geregeld crimineel gedrag.

Kwetsbaarheid

Het gaat om een duur en ondoeltreffend beleid dat diep ingrijpt in het leven van de enkelingen die gesnapt worden, vaak kleine garnalen die het sowieso al moeilijk hebben in onze hardvochtige samenleving.

Europa wil een ruimte zijn waar personen en goederen vrij kunnen verkeren en ongehinderd de landsgrenzen oversteken. Het valt niet te vermijden dat roesmiddelen dat ook gaan doen. We hebben nu een samenleving die haast ongebreideld toegang biedt tot al die middelen, en jonge mensen gaan nu eenmaal experimenteren met seks en drugs en rock en roll. Er zal altijd een publiek zal zijn die dat gaat proberen.

Het jammere is nu dat net het meest kwetsbare publiek daartoe aangetrokken is en er de meeste schade van ondervindt. Er kunnen allerlei redenen zijn waarom iemand overgaat tot gebruik. Vaak is het om een onaangename gewaarwording weg te nemen, zoals pijn, verdriet, angst, schuld of waanvoorstellingen. Even vaak gaat het mensen die gewoon de vermoeidheid weg willen nemen omdat ze meer willen verdienen of de gezinstaken blijven volhouden. Een enkele keer is het voor de pret, maar die pret blijft nooit lang duren.

Het hoeft geen verder betoog meer om aan te tonen dat deze mensen opsluiten henzelf geen dienst bewijst, en de samenleving ook niet.

De dure oorlog tegen drugs is in de praktijk ontaard tot een oorlog tegen middelengebruikers.