Noach

De legende van Noach bevat een treffende anekdote omtrent het eerste gebruik van wijn en dus alcohol.

Na het avontuur met de ark en de zondvloed nam de oude man afscheid van zijn scheepvaartcarrière. Hij had intussen toch al zeshonderd jaar op de teller staan en dat is niet goed voor de zeebenen.  Met zijn drie zonen Sem, Cham en Jafeth en zijn kleinzoon Kanaän, de zoon van Cham , begon hij een bloeiend landbouwbedrijf.

Daar deed de bejaarde uitvinder van vaartuigen een nieuwe ontdekking die de mensheid nog een heel andere schok zou bezorgen, dan de ark al had gedaan.

Familiegeschiedenis

Noach ging boeren en legde als eerste een wijngaard aan, zo vernemen we in Genesis hoofdstuk 9 vanaf vers 20. De Statenvertaling laat niets aan de verbeelding over: “En hij dronk van dien wijn, en werd dronken; en hij ontblootte zich in het midden zijner tent.”

Toen Cham, de vader van Kanaän, zag dat zijn vader naakt was, vertelde hij dat aan zijn twee broers, die buiten waren.

“Toen namen Sem en Jafeth een kleed, en zij leiden het op hun beider schouderen, en gingen achterwaarts, en bedekten de naaktheid huns vaders; en hun aangezichten waren achterwaarts gekeerd, zodat zij de naaktheid huns vaders niet zagen.”

Noach ontsteekt in woede, nadat hij zijn roes heeft uitgeslapen, en verwenst Cham en Kanaän voor hun spottende opmerkingen.

Tweesprong

Dat is een uiterst interessant moment in de Gewijde Geschiedenis.

We zien hier minstens twee dingen gebeuren. We hebben een patriarch die duchtig aan de kruik heeft gezeten, en de alcohol heeft zijn uitwerking niet gemist, zodat de aartsvader zichzelf vergeet en naakt neerstort midden in zijn tent.

Cham en zijn spruit Kanaän steken daar de draak mee, maar de twee andere zonen van de lichtgeraakte pater familias vertonen respect en mededogen voor de eerste dronkenlap van de geschiedenis, doordat ze met afgewend gelaat zijn schaamte bedekken. Ik heb de hele tekst in een moderne vertaling op de blog van vandaag gezet, omdat ik het zo interessant vind  wat hier gebeurt.

Zij die met de vinger wijzen, roddelen en de schaamte ontbloten, worden veroordeeld en zij die de zaak toedekken worden verheerlijkt. “Vervloekt zij Kanaän; een knecht der knechten zij hij zijn broederen! Gezegend zij de HEERE, de God van Sem; en Kanaän zij hem een knecht! God breide Jafeth uit, en hij wone in Sems tenten! en Kanaän zij hem een knecht!

Afstamming

In de voorstellingswereld van de voorchristelijke beschaving biedt dit tevens de verklaring van de blijvende onmin tussen Israël en de omgevende volkeren.

Deze laatsten zijn Hamieten, de afstammelingen van Cham, waartoe naast de Egyptenaren ook de oorspronkelijke bewoners van het beloofde land behoren, de Kanaänieten, of zeg maar de Filistijnen of in hedendaagse termen, de Palestijnen.

De Joden zien zichzelf als Semieten, het uitverkoren volk van de bijbel, die mogen heersen over de anderen. Daar wil ik me niet over uitlaten. Het eigenaardige is dat de hele moslimwereld alcohol verafschuwt. De Joden en in navolging ook de Christenen genieten graag een beker wijn van een goed jaar, en bij uitbreiding bier en andere vormen van alcoholische dranken.