Gifroes

Het was een attent cadeautje van een aandachtige en dankbare stagiaire.

Het is een onooglijk boekje, maar het is wel grappig dat het me in de handen is gevallen. Ik mag het een brochure noemen, want het is geniet.  De titel is ‘Toxicomanie,’ de auteur heet Dr F. Delmeire, en het is uitgegeven door C.A.T. en N.C.A. De uitgavedatum is april 1970. Blijkbaar kwam het werkje aan een behoefte tegemoet want het werd een jaar later herdrukt. C.A.T. v.z.w. staat voor het ‘Centrum voor Studie, Behandeling en Preventie van Alkoholisme en Toxicomanieën’ (sic,) en dat is een hele mondvol.

Het NCA staat voor het Nationaal Comité voor Studie en Preventie van het Alkoholisme en andere Toxicomanieën. De ondertitel van de brochure is ‘Psychomedische en sociale aspekten.’

Spelling

Bemerk de letter K in alkoholisme en aspekten. Nu schrijven we dat niet meer zo, maar toen was dat progressieve spelling en die was toegelaten naast de voorkeurspelling. Dit even terzijde.

De spelling dateert de tekst als iets van begin de jaren zeventig. Hoe dan ook blijkt dat de uitgave een officieel stempel draagt en zich baseert op de academische kennis van die dagen. Juist daarom is het een getuigenis van de opvattingen en de kennis omtrent middelengebruik van zowat vijftig jaar geleden.

Veel van wat erin geschreven staat is vandaag ook nog nuttig en bruikbaar en de vooroordelen die we er in vinden zijn ook vandaag nog niet verdwenen. Daarom blijft het ondanks de oude spelling nog vreemd actueel en denk ik het als leidraad te zullen gebruiken om een paar dingen te kunnen vertellen die ik omtrent middelengebruik nog kwijt wil.

Driemaal M

Het is een boeiend onderwerp, omdat het zo controversieel is, en omdat het ook heel wat zegt over onze samenleving en hoe we daar met samen met zijn allen mee omgaan.

Reeds in het voorwoord van de brochure is sprake van driemaal M, voor, Mens, Middel, en Milieu en dat tekent de hele driehoek waarin het krachtveld rond middelengebruik plaatsvindt. Die denkstructuur wordt vandaag ook nog gebruikt, om aan te geven dat het in de zorg voor de middelengebruiker op de eerste plaats om een mens gaat, die een of meerdere middelen gebruikt in het kader van zijn of haar eigen levensomstandigheden, en dat binnen het grotere kader van de samenleving, die grote waarde hecht aan het voorkomen en bestrijden van allerlei vormen van middelengebruik.

Micro/macro

In die M van milieu zit dus heel veel, zowel micro als macro, zodat we aan nog meer letters M dreigen te komen. Die laan zullen we niet inslaan, maar er valt wat over te zeggen. In dat micromilieu zijn onder meer de gezinssituatie en de werkomgeving van belang. In het macromilieu niet alleen de regelgeving, maar ook de algemene mentaliteit die vaak afkeurend is, waardoor het gebruik stiekem moet gebeuren. Het is een taboe dat zoals alle taboes dient om te doorbreken om op die manier het middelengebruik uit de taboesfeer te halen.