Hoe moeten we naar de persoon van de gebruiker kijken? Het liefst niet met een vooroordeel, zoals vaak gebeurt. Dat is waar het mis gaat. Dat we vaak naar zo iemand kijken met een oordeel […]

Kunnen we iets zinnigs en vooral iets nieuws over de gebruiker vertellen in een boek als dit, dat zich tot iedereen richt? Ik denk het wel. Daarom nodig ik u uit om nu eens mee […]

De problematiek is verre van zeldzaam en treft vele huisgezinnen. Dat zie je als huisarts, zeker als je een praktijk hebt in de steden en soms in de randen eromheen. Dat is nagenoeg in geheel […]

Sommige drijfveren zijn prozaïsch, andere meer poëtisch. Er zit altijd een stuk realiteit in, maar ook een stuk fantasie. Als hulpverlener, vind ik, moet je openstaan voor beide kanten van het verhaal, ook al is […]

Hoe ontstaat middelengebruik? Het antwoord op die vraag is misschien nuttig om te weten hoe we de verspreiding van schadelijk gebruik kunnen voorkomen. Dat laatste is minder gemakkelijk dan het lijkt, zeker als je weet […]

Alles wordt vroeg of laat in vraag gesteld. Onze moderne consumptiecultuur biedt toegang tot allerlei genoegens, als je maar betaalt. Drugs vind je overal en zeker in de showbusiness. Op de eerste plaats in de […]

Middelengebruikers zijn vindingrijk in het zoeken naar manieren om het gewenste middel in de bloedsomloop te brengen. Roken is bijvoorbeeld een manier die de gebruiker in staat stelt op zeer korte tijd hoge bloedgehaltes van […]

Ik denk dat elk individu graag controle uitoefent over zijn omgeving en over zichzelf, om waar het mogelijk is deze controle nog te vergroten. Het zit in elk van ons. Dat je vrij kunt gaan […]

Naarmate mensen minder toegang hebben tot macht en controle, voelen ze zich vaak slechter. Onze eigen macht is beperkt door de macht die anderen over ons uitoefenen. Macht en inkomen zijn in onze maatschappij zeer […]

In de jaren zestig en zeventig had je nog het idee dat er vooruitzichten waren en dat het steeds beter ging worden. In dat vooruitgangsgevoel is een knik gekomen in de late jaren zeventig en […]

Velen zouden graag meer controle over willen over de inwendige orde. Sommige mensen hebben van zichzelf een chaotische of onstuimige inwendige gevoelswereld. Ik denk dan met name aan hulpvragers die een psychiatrische diagnose torsen. Die […]

Iedereen experimenteert vroeg of laat wel eens met middelen. Vaak blijft het daar ook bij. Sommigen vinden dat leuk, anderen niet. Slechts een klein aantal wordt verslaafd. Hoe komt dat? Wel, daar speelt een aantal […]

Als huisarts beginnen we doorgaans met een debriefing. Dat betekent dat je aandachtig luistert naar het verhaal van de hulpvrager om het probleem dat zich zelden tot verslaving beperkt, uitgebreid in kaart te brengen. Wat […]

Die voordelen moeten er wel zijn, anders zou je er niet mee doorgaan. Dus moet jij je toch eens de vraag stellen wat je daar nu eigenlijk in vindt en dan moet je eerlijk en […]

Het gaat soms om een angstcyclus, zeker bij angstwerende middelen zoals alcohol en benzodiazepines. Het grote nadeel van deze middelen is dat ze aanleiding geven tot een reboundeffect. Dat betekent dat de angsten na gebruik, […]

De nadelen van het gebruik kunnen alweer van allerlei aard zijn. De kostprijs springt meteen in het oog en dat zal een belangrijk element zijn in het motivatieproces. Hoeveel kost het je? Dat moet je […]

Laten we nu eerst eens kijken naar een aantal types gebruikers, al is het altijd link om mensen in groepen te verdelen. Het is echt niet bedoeld om hulpvragers in een bepaald vakje te stoppen, […]

Je krijgt hoe dan ook toch een verhouding van mens tot mens als je elkaar jarenlang regelmatig eens ontmoet zoals dat met veel gebruikers in mijn carrière het geval is geweest. Als mensen geen behoefte […]

Al gaat het in werkelijkheid om dezelfde farmaceutische inwerking, toch zullen we degenen die op medisch voorschrift geneesmiddelen gebruiken anders beoordelen dan degenen bij wie geen medische indicatie tot behandeling voorligt. Die grens is echter […]

Het middel kan ook aangewend worden om een pijnlijke herinnering te vergeten, maar dit is een vruchteloze onderneming. Wij kunnen niet vergeten, toch niet willekeurig, want iedere keer als we proberen iets te vergeten, denken […]

We hebben allemaal wel eens angst en het is een normaal verschijnsel waar op zich niets mis mee is, maar het kan wel uit de hand lopen. Angst kan allerlei vormen aannemen zoals een godin […]

Wie voor iets bang is, weet tegen wie zich te weren, maar degene die voor niets bang is, is bang voor alles. Ieder van ons heeft een achilleshiel, maar waar onze kwetsbare plek zich bevindt, […]

Om dat te illustreren vertel ik soms aan mijn patiënten het verhaal van het konijn en de vos. Om met het konijn te beginnen: dat huppelt vrolijk door het struikgewas en proeft van bessen en […]

Toch moet je braaf in je stoel blijven zitten, zoals op school, tijdens het werk of thuis. Of in het verkeer. Neem nu de automobilisten die zich aan elkaar ergeren, wat dan meer ressorteert onder […]

De ademhaling gaat niet alleen over het binnenhalen van zuurstof, maar ook over het verwijderen van koolstofdioxide, kortom CO2. Dat is een gas dat in de atmosfeer voorkomt, en dat we dus de hele tijd […]

Onbeheersbare angst is een klacht die we ernstig moeten nemen, omdat ze zeer invaliderend kan werken. Sommigen komen door de angst niet naar buiten of vermijden bepaalde handelingen te stellen. Of ze grijpen naar middelen […]

We kunnen veel angst en stress wegnemen door met elkaar te praten, tenminste als de gesprekspartner respectvol is en luistert zonder te oordelen. De moeilijker gevallen kunnen wellicht baat vinden bij een deskundige hulpverlener. Ook […]

Stoffen die de remmende werking van gamma-aminoboterzuur versterken (de zogenaamde GABA-agonisten; het tegenovergestelde is een GABA-antagonist) kunnen worden gebruikt als ‘geneesmiddel’ tegen epilepsie en angst. Benzodiazepines, baclofen, alcohol en barbituraten zijn voorbeelden van GABA-agonisten, en […]

Er zijn natuurlijk altijd middeltjes verkocht tegen hoofdpijn en zwaarmoedigheid. Er is altijd een klagende mensheid geweest en elk tijdperk of land heeft naarstig gezocht naar middelen om die kwalen te verhelpen. Lieden die lijden, […]

De farmaceutische industrie heeft lang beweerd dat de nieuwe kalmeermiddelen van de jaren zestig en zeventig niet verslavend waren. Spoedig bleek dat dit wel het geval was. Stoppen met benzodiazepines is immers heel moeilijk voor […]

Ik laat geen gelegenheid onverlet om op de kwalijke eigenschappen van de benzodiazepines te wijzen. We hebben het hier even niet over acute nevenwerkingen, al valt daar veel over te zeggen. Zo zijn er ook […]

Het gebruik is voor de gebruiker niet zonder affectieve betekenis. Misschien dat sommigen er zich niets van aantrekken, maar velen toch wel. De meesten zijn wellicht niet zo trots op hun gewoonte, of het nu […]

Voor de fysiologie van de hersencellen en de lever is het doorgaans beter om het ontwennen geleidelijk te laten verlopen. Gedragsmatig is dat als strategie echter soms heel moeilijk vol te houden voor de betrokkene. […]

Het is zowat dezelfde categorie personen die in de valstrik trapt van de alcohol of van de benzodiazepines. Angstige mensen die vaak worstelen met schuldcomplexen of emotionele tegenslagen, die in een wroeging- of wrokcyclus zitten, […]

Er is een groot verschil in de sociale aanvaarding van drinkgedrag. Voor mannen, zeker in het verleden, want het wordt nu ook minder, is alcoholgebruik praktisch normaal te noemen in onze samenleving. Ik drink zelf […]

Het is het verhaal van de zeven sluiers. De ziel is omringd door zeven sluiers en in de loop van het leven krijgen we de kans de ene na de andere te ontsluieren. Het ene […]

Sinds de jaren tachtig zijn we stilaan klaarder gaan zien. We zien wel degelijk verschillen tussen de beide geslachten, ook in de brede geestelijke gezondheidszorg, die misschien kunnen helpen voor een beter begrip, en die […]

Vrouwen met een verslaving hebben, vaker dan mannen, een relatie met een verslaafde partner. Hierdoor wordt de verslaving in stand gehouden en kan het moeilijker zijn om na een verslavingsbehandeling bij thuiskomst niet terug te […]

Als onderwerp is alcohol op zich een boek waard. Het is een wonderlijk middel, dat sinds de vroege Bijbel deel uitmaakt van onze cultuur. Genesis 9:20-23 vertelt over Noach, die na de zondvloed een wijngaard […]

Alcohol heeft altijd bestaan en zal wellicht eeuwig blijven doorgaan. Het is toch niet uit te roeien, want iedereen kan het maken dankzij een gistingsproces. Ethanol, de precieze naam, is een heel eenvoudige molecule die […]

In al zijn vrolijke vormen, aangeboden door een bonte industrie, blijven alcoholische dranken bijzonder in trek bij de jeugd, maar ook bij de ouderen. Dat blijkt uit alcoholcontrole bij autobestuurders, waarbij in Vlaanderen toch iedere […]

Elke dag komen er op spoedgevallenafdelingen in ons land gevallen binnen van mensen die zoveel hebben gedronken dat ze er niet goed van werden, en in uiterste gevallen kan dat zelfs levensbedreigend zijn. Alcoholvergiftiging is […]

Als we nu over gewone mensen spreken die overdag leven en ’s nachts slapen, zal er vaak een min of meer vast tijdstip zijn waarop het drinken begint. Neem nu bijvoorbeeld ’s middags een aperitief. […]

Vitamine B1 komt voor in brood en graanproducten, aardappelen, groente, vlees en vleeswaren, melk en melkproducten. Tekort kan ernstige afwijkingen aan het zenuwstelsel en psychische afwijkingen veroorzaken. Een sprekend voorbeeld is het syndroom van Wernicke. […]

Korsakov beschreef de neurologische schade die chronisch en overdadig alcoholmisbruik mee kan brengen, niet alleen op de hersencellen maar ook op de lange zenuwen in de benen waar polyneuropathie kan optreden, zodat je moeilijker kan […]

Het is maar een van de problemen die we zien. Alcohol is absoluut geen onschuldig consumptieproduct. Le whisky nous est donné pour désespérer mieux. Geen feest zonder alcohol, en Vlaanderen feest uitermate uitbundig. Het is […]

Repressie van een roesmiddel dat zo populair is, leidt tot clandestien gebruik en sluikhandel waar belangrijke sommen geld in om gaan. Hoe meer repressie, hoe hoger de prijs. Als je met een bevolking zit die […]

Nicotineverslaving is ook weer een boek apart waard, maar ik kan er hier niet te diep op in gaan. Veel van wat we over verslaving in het algemeen gezegd hebben, is ook op tabak van […]

Jaarlijks krijgen 7000 tot 8000 Belgen longkanker. De overlevingskansen van ernstige COPD zijn niet beter dan die van longkanker. Toch krijgt longkanker veel meer aandacht. Door de vergrijzing van onze bevolking wordt het aantal COPD-patiënten […]

De huisarts zit in een unieke positie in de zorg en hulpverlening. Wij zijn generalist of omnipracticus. Wij weten iets van alles, maar nooit alles van iets, in tegenstelling tot specialisten, die alles van iets […]

Het dringendste moet eerst gebeuren: het stopzetten van de gevaarlijke handelingen, het beperken van de risico’s, maar dat behoort grotendeels tot het domein van de patiënt. Bij voorkeur volgt er ook een algeheel gezondheidsonderzoek, wat […]

Als niet van weerskanten een grenzeloos vertrouwen ontstaat, is het risico groot dat je op basis van wantrouwen verdergaat. Vroeg of laat loopt het dan mis en zal de therapeutische arbeid geen vrolijke vruchten afwerpen. […]

Het is niet zo gemakkelijk het onderwerp te berde te brengen: wie is geestesziek? Het is op zich een akelige vraag. Neem van mij aan dat geestesziekte in elke bevolking, ook bij ons, veel voorkomt […]

Degenen die het zich kunnen permitteren, verwijs ik graag door naar een professioneel netwerk van psychologen, ‘Faresa’ genaamd. Die dekken heel Vlaanderen en weten overal wel een psycholoog te vinden die snel kan optreden. Vele […]

Je moet altijd blijven geloven dat er wel iets aan te doen is, tenminste toch aan de kwalijkste gevolgen. Ik ga daarbij heel praktisch te werk. Vaak met het oog op het brengen van rust […]

We schrijven als huisarts krachtige middelen voor die duchtig ingrijpen op het geestelijk functioneren van de patiënt. Dat is een grote verantwoordelijkheid. Het zou theoretisch kunnen dat we de zaak nog verergeren door nieuwe middelen […]

Geneesmiddelen daarentegen zijn verkrijgbaar in elke apotheek, vaak voor weinig geld, want de verantwoorde middelen zitten in het ziekenfondspakket, en dus moet je daar maar een stukje van betalen. Op voorwaarde natuurlijk dat je een […]

Ik zie natuurlijk vooral de gevallen bij wie het verkeerd is gelopen. God weet dat er veel gebruikers zijn die nooit bij ons terechtkomen, omdat ze ons niet nodig hebben en voorts in perfecte gezondheid […]

De middelen die je hebt, moet je zo goed mogelijk inzetten om er het meeste rendement van te halen. Zo zie ik dat ook in de aanpak van psychische problemen. Het is alweer een vuistregel […]

Ik stel vast dat er in de opleiding van artsen historisch toch altijd een gebrekkige aandacht voor het omgaan met geestelijke stoornissen is geweest. Ook binnen het medische korps bestaan er nog veel vooroordelen. Ik […]

Charles Bradley (1902–1979), werkzaam in een van de eerste kinderpsychiatrische klinieken van de VS, in de staat Rhode Island, beschreef in de jaren dertig dat het gebruik van benzedrine bij kinderen met gedragsproblemen resulteerde in […]

Lange tijd is verkeerdelijk aangenomen dat ADHD een opvoedingsprobleem was, zonder biologische oorzaak. Psychoanalisten van de twintigste eeuw, toen het een mode was, vonden dat ADHD een neurotische afwijking was. Zeg maar de tol voor […]

Dat botste. De behandeling werd soms ten onrechte afgebouwd, soms met kwalijke gevolgen. Ik heb toch een aantal gevallen gezien van jongelui, meestal mannen, die het geneesmiddel echt wel nodig hadden. Zo bijvoorbeeld iemand die […]

Soms vraagt me iemand wel eens of ik niet een goede psychiater ken. Ik antwoord dan meestal met een boutade: de goede zijn volgeboekt en de slechte zijn slecht. Het is de bittere waarheid. Ik […]

De posttraumatische stressstoornis (PTSS) is een psychische aandoening die in de voormalige DSM-IV was ingedeeld bij de angststoornissen. In de huidige DSM-5 is de stoornis opgenomen in een nieuw hoofdstuk, Trauma- en stressor-gerelateerde stoornissen. De […]

Hoe slechter de slaap, hoe groter de prikkelbaarheid. Dat is een vicieuze cirkel, waarop we proberen in te grijpen door de slaap te herstellen. Je voelt je rot en de verleiding om dan naar geneesmiddelen […]

Kwalijke middelen zullen we proberen te vervangen door betere met het oog op een toegenomen autonomie. Als huisarts zal ik bij elk gesprek, in de korte tijd die ik per raadpleging heb, proberen een stukje […]

Verwaarlozing, mishandeling, incest en pedofilie tijdens de kinderjaren zitten vaak op de rand tussen software en hardware naargelang de leeftijd van het kind dat het seksuele geweld ondergaat. Dat kan lang nawerken en in de […]

Elk organisme bevindt zich in een voortdurend veranderend ervaringsveld waarin het noodgedwongen centraal staat. Het organisme reageert als een georganiseerd geheel op het ervaringsveld aan de hand van de waarnemingen die het kan doen. Het […]

Ik zal het maar toegeven. Ik deel de klagende mensheid in drie grote categorieën in: de idioten, de neuroten en de psychoten. Over de eerstgenoemde categorie kunnen we vrij kort zijn. Er zijn twee soorten […]

De kwalijke idioten daarentegen zitten eenvoudig in elkaar, maar zijn in de praktijk vaak heel moeilijk om mee om te gaan. Het zijn degenen die niet luisteren en die geen verandering zoeken en die overal […]

Filosofisch is het heel moeilijk uit te maken wat ongegrond is of onwaar. In de klinische praktijk sta of zit ik soms oog in oog met iemand die de wereld anders waarneemt dan ik. Automatisch […]

Je moet op zijn minst als arts een beetje onthouden hoe het in elkaar zat, om mee te kunnen naarmate het verhaal zich ontwikkelt. De psychoot vertelt geen verhaal. Hij is een verhaal. Moet je […]

Er zijn grofweg twee vormen van psychose te noemen. De twee uitersten zijn affectief en schizofreen. Bij affectieve psychose staan gevoelsstoornissen centraal waarbij het humeur schommelt en zwaar verstoord kan raken. De bekendste vorm is […]

In de nasleep van de crisis komt het vaak tot verwardheid, desorganisatie en zelfverwaarlozing. Ik zou het wanorde noemen. Een voortdurende chaos in het brein van door elkaar warrelende gedachten, die nooit tot rust schijnen […]

Zelfs als de gedachten van de patiënt op het eerste gezicht samenhangend lijken te zijn, kan hij of zij problemen hebben om zich in taal te uiten. Het spreken is dan verstoord. De persoon praat […]

Er is in de literatuur al tientallen jaren een woordentwist aan de gang over de vraag of cannabis nu wel of niet een oorzakelijke rol speelt in het ontstaan van psychose. Er zijn veel studies […]

Of de psychotische crisis nu aangenaam of kwalijk was, in beide gevallen kan het ertoe leiden dat je vervolgens je niet meer met je studie of werk kunt inlaten, en dat er een conflict in […]

Antipsychotica vormen een groep geneesmiddelen die als voornaamste doel hebben de symptomen van een psychose tegen te gaan. Toen ik nog student was, hadden we het over neuroleptica. Dat woord is verouderd, net zoals de […]

Nadat de persoon uit de acute fase van de psychose is gekomen, duurt herstel vaak lang, door een slepende uitputting. Als er een keer een ernstige psychotische opstoot is geweest, is de kans reëel dat […]

Het is een vreemde term die niets met de Egyptische piramiden te maken heeft, maar wel met een knobbel in de hersenen die de piramide heet, en die hier trouwens geen rol speelt, want het […]

Daar moet je als voorschrijver allemaal op letten. Het is geen lichtvaardige beslissing, onze hulpvragers het slikken van deze middelen aan te raden. Psychose kan vernietigend inwerken op de sociale integratie en de levensloop bederven, […]

Onze kennis moeten we als arts met de hulpvrager delen, zij het op een verstaanbare manier die je kunt behappen. Informatie is de beste medicijn, maar je hebt vaak heel wat tijd nodig om die […]

Als huisarts werken we met mensen in de thuissituatie die hun dagelijkse verplichtingen na moeten komen en voor hun gezin zorgen. Daar kun je aan afmeten of je wat goeds gedaan hebt: dat de betrokkene […]

Als je minstens 5 van de 9 symptomen herkent, waarvan minstens één van de eerste twee, zou ik me toch zorgen beginnen maken. Zeker als je die elke dag voor het grootste deel van de […]

Je trekt een streep ter hoogte van tien procent. Al wie daar onder valt, wordt meedogenloos ontslagen. Dat is de Yank. Dat woord kun je vertalen als wegsmijten. Je bent dan weggezuiverd, gepurgeerd en uitgespuwd. […]

Gevoelens van woede en opstandigheid kunnen meespelen, vaak heel terecht, in de zin dat ik er me goed kan in herkennen. Die boosheid is normaal te noemen, maar wraak nemen zal weinig oplossen. Je moet […]

Als er niet meteen iemand in je omgeving klaarstaat om te luisteren, ga dan naar de huisarts of de psycholoog, die jou wellicht kan helpen om je dip te overwinnen, en je een beetje wijzer […]

Zelfmoord en pogingen daartoe vormen een dramatische gebeurtenis die iemand in een acute noodsituatie overkomt, waar je geen uitweg meer ziet. Het kan ook om crisissen in een chronisch verhaal gaan waar alles ineens tot […]

Antidepressiva vormen een klasse van geneesmiddelen die in de behandeling van weerbarstige of hardnekkige depressie een belangrijke taak vervullen. Aangepast voorgeschreven door de arts kunnen ze de kernsymptomen van een depressie milderen of wegnemen. Daarnaast […]

Nadat de depressie overwonnen is, is het aan te raden nog minstens zes maanden door te gaan met de behandeling om te voorkomen dat de depressie weer terugkomt. Als blijkt dat de tijd gekomen is […]

De antipsychotica zijn al eerder al genoemd als iets wat nuttig is in de behandeling van psychose. Wat depressie betreft, beschikken we nu ook gelukkig over redelijk doeltreffende en goed verdragen middelen tegen ziekelijke neerslachtigheid: […]

Chronische pijn komt meer voor dan je denkt. Dat gaat van slachtoffers van verkeersongevallen tot mensen met kanker. Iedereen met chronische pijn. Dat vormt een hele bijzondere groep vanuit het oogpunt van de verslavingsarts. Je […]

De nevenwerkingen van de klassieke antidepressiva zijn niet verwaarloosbaar: wazig zicht, droge mond, lage bloeddruk bij opstaan, overmatig transpireren op sommige momenten, slaperigheid op andere, en darmverstopping. In zeldzame gevallen zijn ook epileptische aanvallen vastgesteld. […]

Dat is een hele mondvol, maar we maken eruit op dat de hedendaagse antidepressiva de stofwisseling van serotonine op de korrel nemen. Dat is alweer zo een molecule in de hersenen die nodig is voor […]

‘Het Vreemde Geval van Dr Jekyll en Mr Hyde’ is een gotische novelle van de Schot Robert Louis Stevenson, die in 1886 verscheen. Het verhaal kende verschillende verfilmingen, omdat het veel mensen aanspreekt. Het gaat […]

Als de depressie samenhangt met de werksituatie, moet je gaan kijken hoe de wettelijke procedures gaan uitvallen. Dat speelt dan allemaal mee in de beslissing om door te gaan of te stoppen met de behandeling. […]

Ik vertel dit om het verschil uit te leggen tussen ontwenningsverschijnselen die snel optreden en die het gebruik onderhouden, en dervingsverschijnselen die veel later optreden, waar geen conditioneringsreflex optreedt, omdat je de link niet legt. […]

Je kunt dat niet brutaal doorbreken, maar met de tijd groeit daar toch iets van wederzijdse erkenning. Ik weet niet of het helpt, maar ik kijk wel bijzonder uit met antidepressiva voor mensen met zelfmoordgedachten. […]

Neem ook even tijd om stil te staan bij je eigen innerlijk. Deze periode van je leven biedt gelegenheid tot inkeer en biedt ruimte om je levensuitzicht te overschouwen. Ben je bang voor de stilte […]

Om met Jeremy Bentham (1748 – 1832) te spreken: “De natuur heeft de mensheid onder de heerschappij van twee soevereine meesters gebracht: het lijden en de vreugde. Zij alleen tonen wat wij moeten doen en […]

Er is een samenhang met depressie, waarbij niet altijd duidelijk is of de anhedonie de depressie veroorzaakt of omgekeerd. Er zit een onmiskenbaar zelfmoordrisico aan vast en er is ook een verband met alexithymie, alweer […]

Of je iets prettig vindt of niet kan niemand je voorschrijven. Ook de huisarts of de therapeut niet. Probeer nog eens na te denken of er echt niets meer is dat je leuk vindt? Lezen […]

Ik zou toch nog eens willen herhalen dat je daar kunt over praten via Tele-Onthaal, de zelfmoordlijn, de huisarts of de eerstelijnspsycholoog, zeker als de depressieve of suïcidale bui blijft aanhouden. Heb je vaak een […]

Als je uit jezelf als individu aan hevige gemoedsschommelingen onderhevig bent, en je komt in aanraking met middelen die rechtstreeks op je gemoed ingrijpen, met onmiddellijk resultaat, zij het maar voor even, nou dan kan […]

Bipolariteit behoort tot het affectieve spectrum van psychische stoornissen. Het woord affectief geeft aan dat het om emoties en gemoed gaat, zeg maar het humeur. Spectrum betekent dat er verschillende soorten, vormen en graden van […]

Dat het erfelijk is, betekent dat we in theorie een aantal families zouden kunnen benaderen met advies en opvang, als we daarvoor de middelen en de manschappen zouden hebben zonder daarom een stigma te vestigen, […]

Heel wat psychiatrische stoornissen van ernstige aard zoals psychose en bipolariteit openbaren zich na de puberteit, tijdens de adolescentie of bij de jongvolwassene, maar het kan lang duren voordat een arts dat diagnosticeert. Soms is […]

Heel wat psychiatrische stoornissen van ernstige aard zoals psychose en bipolariteit openbaren zich na de puberteit, tijdens de adolescentie of bij de jongvolwassene, maar het kan lang duren voordat een arts dat diagnosticeert. Soms is […]

Yves Saint-Laurent laat een reusachtige nalatenschap na, maar wat een gekweld leven toch ook. Wat hij heeft gepresteerd, is niet te overzien, maar dat dit gepaard is gegaan met innerlijke strijd en een niet aflatende […]

Onze algemene doelstelling is altijd tweeledig: de schade beperken en de persoonlijke groei naar autonomie bevorderen. Kennis over je eigen ziektebeeld kan je helpen de reacties van je organisme beter te begrijpen, zodat je er […]

Kleist schiep met de beperkte middelen van die tijd een ongeëvenaarde landkaart van de hersenen, toen er nog geen hersenscans bestonden, en bracht op die manier de architectuur van ons brein in termen van functies […]

Verslaving aan opiumderivaten is in de States een dodelijke ziekte die vele levens eist, meer dan het verkeer bijvoorbeeld en zelfs meer dan wapengebruik, wat in Amerika een groter probleem is dan bij ons. Ze […]

Opiaten slaan altijd aan bij de bevolking, zoals ook de firma Bayer heeft kunnen merken die in 1898 volstrekt legaal heroïne op de markt bracht, onder exact die merknaam. Dat is waar het woord vandaan […]

Morfine is de oudste en nog steeds de beste aan de mens bekende pijnstiller en is opgenomen in de lijst van essentiële geneesmiddelen van de WHO. In principe valt het synthetisch te maken, maar in […]

De firma’s kregen af te rekenen met protest, omdat de pillen door heroïnegebruikers massaal werden omgevormd tot inspuitbare vloeistof. Rond 2010 kregen ze dan het lumineuze idee, op aanstichting van de overheid, de populaire opiaten […]

Het probleem van fentanyl is dat het zo goed is, wel tachtig maal zo krachtig als morfine per milligram gerekend. Strikt genomen is het geen opiaat, omdat het niet uit de papaver gewonnen wordt, maar […]

Overdosis gaat in wezen om een vergiftiging die de gebruiker zichzelf toebrengt. In zeventig procent van de gevallen is een voorschriftplichtig of illegaal opiaat verantwoordelijk. In Europa stierven in 2017 gemiddeld 22.6 mensen per miljoen […]

De Amerikaanse overheidsdienst ‘Department of Health and Human Services’ schat dat jaarlijks ongeveer 11 miljoen Amerikanen oxycodon als recreatieve drug gebruiken, dat daarmee de meest misbruikte opioïde is. De industrie is trouwens voor de rechter […]

Ik denk niet dat er nu nog veel methadonbussen rondrijden. Het is niet dat het een laks beleid was, wel integendeel. Op zijn Nederlands: alles volgens de regels. In die tijd keken we daarnaar als […]

We zien heel veel onwetendheid en alle gezondheidsproblemen die daar het gevolg van zijn, met name wat de geestelijke gezondheidszorg betreft. Middelengebruik en verslaving komen in de stad veel voor en brengen allerlei risico’s en […]

Hoe kun je de schadelijkheid van de toediening beperken, zonder daarom het gebruik zelf in vraag te stellen, want dan ben je ze kwijt. Minder gezondheidsperikelen en uiteindelijk minder kosten voor de sociale zekerheid: dat […]

Emancipatie betekent iemand in staat te stellen, zijn of haar eigen beslissingen te nemen, om zijn of haar eigen omgeving beter te controleren. Dat moet het uiteindelijke doel van ons handelen zijn, zoals ik steeds […]

Er is veel ellende om ons heen die we niet altijd te zien krijgen. Het is dan ook niet altijd rozengeur en maneschijn in de eerstelijnsgezondheidszorg. Wat er echter een fantastische job van maakt, is […]

We kennen het terrein en we weten wat we mogen verwachten. Ik stel vast dat er nog altijd flessenhalzen zijn in de geestelijke gezondheidszorg, maar ik heb dat elders al aangekaart. We zijn als huisarts […]

De Orde is een corporatie samengesteld uit alleen maar artsen, die verplicht lid zijn, en met een leiding die door de leden wordt verkozen. De Raad van de Orde beoefent het tuchtrecht, dat erin bestaat, […]

Ik had me telkens weten te redden, maar deze keer was ik bijzonder verontrust, omdat het een gezamenlijk initiatief van de Orde en de PGC was om methadon voorschrijvende artsen te intimideren. Ik moet eerlijk […]

Beste lezer, vanaf vandaag kunt u exclusief de eerste versie van het definitieve manuscript van mijn boek ‘ontslaving’ hier lezen. Veel leesplezier en ik zie uw reacties tegemoet.  Wie bent u, lezer van dit boek? […]

Wat mij persoonlijk betreft: ik zit natuurlijk in de bijzondere positie van de huisarts. Ik luister naar al die verhalen en waar mogelijk probeer ik ten goede tussen te komen. Na veertig jaar carrière wil […]

Ik heb altijd gewerkt voor een breed publiek, zonder iemand uit te sluiten. Tijdens al die jaren heb ik een respectabel aantal middelengebruikers in behandeling gehad, maar die hebben nooit de meerderheid van het bestand […]

De verkoop, het gebruik en de verspreiding van alcohol en tabak zijn aan regels gebonden. Het gaat om een gigantische markt op wereldwijde schaal. Het gebruik is weliswaar aan voorwaarden onderhevig, maar niet verboden. Een […]

Dat is dus het kernproces hoe het tot verslaving komt. Het gaat om een chemische stof die bij inname een gewenst effect in het brein veroorzaakt en die jij kunt kopen tegen een bepaalde prijs. […]

Tijdens de kolonisatie heeft de Europese overheerser overal in de overheerste landen alcohol binnengebracht als handelswaar. In ruil kwamen allerlei planten en kruiden naar ons toe die wij dan weer niet kenden en waarvan sommige […]

Overal wordt er duchtig geëxperimenteerd met alcohol, tabak, cannabis, pillen en spuiten. Aan de wereld van de drugs kleeft iets van decadente verleiding, het rare luchtje van de popcultuur. Neem nu de rockscene. Het is […]

Wanneer het goedje zuiver is, zal het effect voorspelbaar en dosis-afhankelijk zijn. De gebruiker kan dan als het ware binnen de minuut een effect op de geest oproepen dat zijn gelijke niet kent. Er zijn […]

Dat heb je al als baby als je rond begint te kruipen. Je wilt hindernissen overwinnen of kijken of bepaalde dingen in elkaar passen. Van kindsbeen af wil je je omgeving proberen controleren. Dat is […]

Het conformeringsproces begint al in de school, dat uiteindelijk een triagesysteem is, waar degenen die aan de vele eisen voldoen het verder schoppen dan degenen die niet zomaar vanzelf in het plaatje passen, of uit […]

Als zelfstandige huisarts in vrij beroep bied ik mijn diensten aan in de eigen praktijk, gelegen pal in het centrum van Brussel. Omgeven door twintig ziekenhuizen in de nabije buurt en ontelbare poliklinieken zijn we […]

Ik denk niet dat er nu nog veel methadonbussen rondrijden. Het is niet dat het een laks beleid was, wel integendeel. Op zijn Nederlands: alles volgens de regels. In die tijd keken we daarnaar als […]

Het publiek dat op onze diensten een beroep doet, is zeer gevarieerd: alle huidskleuren, talen en nationaliteiten zijn vertegenwoordigd. Het merendeel moet het stellen met een laag inkomen, al zien we ook wel eurocraten en […]

Plotsklaps stond ik aan het hoofd van een huisartsenpraktijk, in hartje Brussel, waar het onwettige middelengebruik welig tierde. Ik kwam er spoedig achter dat het de spuigaten uitliep. Het leek wel of de gebruikers heer […]

In geval van nood konden we ook een beroep doen op supervisie, waarbij een specialist zijn licht liet schijnen op moeilijke gevallen. Er zijn momenten van verslagenheid, dat je denkt dat je het niet meer […]

De overheid oefent toezicht uit op wat artsen zo allemaal voorschrijven. Begin jaren negentig waren er twee instellingen die elk vanuit een eigen perspectief toezicht op de voorschriftpraktijk uitoefenden. Om te beginnen valt elke arts […]

Ik heb me altijd met overtuiging verdedigd, omdat ik vond dat we de gebruikers niet in de kou mochten laten staan en omdat ik in een groot aantal gevallen zag dat ze het onder methadon […]

Het was nog nooit vertoond dat een arts een welbepaalde behandeling voorafgaandelijk aan een of ander staatsorgaan zou moeten voorleggen, met vermelding van de naam en toenaam, de geboortedatum en het adres van de patiënt. […]

Op 20 januari 2000 heeft de huidige vicepremier in de Belgische senaat een parlementaire vraag gesteld, waar ik een hand in had. Het verslag is nog steeds te vinden op de website van de senaat. […]

Ik was gelukkig niet de enige die het gevaar inzag van een overheidsinitiatief dat fundamentele rechten dreigde te schenden. Dat parlementaire verslag vind ik een mooi tijdsdocument dat ook nog eens aantoont hoe de mentaliteit […]

Jaarlijks krijgen 7000 tot 8000 Belgen longkanker. Wat we als huisarts ook vaak zien, is rokerslong, bekend onder de officiële afkorting COPD, van de Engelse term Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Chronisch betekent langdurig en obstructie […]

Als onderwerp is alcohol op zich een boek waard. Het is een wonderlijk middel dat sinds de vroege Bijbel deel uitmaakt van onze cultuur. Genesis 9:20-23 vertelt over Noach die na de zondvloed een wijngaard […]

Alcohol heeft altijd bestaan en zal wellicht eeuwig blijven doorgaan. Ethanol, de precieze naam, is een heel eenvoudige molecule die door simpele procedures te verkrijgen is en iedereen thuis kan maken. Meestal is alcohol gewoon […]

Michael Niclaus dronk in juli 2011 zijn allerlaatste druppel alcohol na een vernederend voorval op het Dourfestival. Sinds 2013 helpt hij als alcoholcoach alcoholgebruikers om komaf te maken met hun verslaving. Wij hadden een gesprek […]

Sinds 2013 ben je alcoholconsulent. Wat houdt dat precies in? “Ik begeleid mensen met een alcoholprobleem gedurende een lange tijd. Dat is bewust, omdat je die tijd nodig hebt om mensen goed te kunnen helpen. […]

Wilt u ook graag stoppen met roken, maar doet u dat liever niet op eigen houtje? Dan kan begeleiding door een tabakoloog wellicht uitkomst bieden. Tabakologe Els Demuynck legt uit hoe zij te werk gaat. […]

Wilt u ook graag stoppen met roken, maar doet u dat liever niet op eigen houtje? Dan kan begeleiding door een tabakoloog wellicht uitkomst bieden. Tabakologe Els Demuynck legt uit hoe zij te werk gaat. […]

Paul Van Deun is ambulant psycholoog en verslavingsdeskundige. Wij hadden een gesprek met hem. U bent nog directeur geweest van ‘De Spiegel’. Wat waren uw ervaringen daar? “Toen ik afgestudeerd was en mijn burgerdienst had […]

Paul Van Deun is ambulant psycholoog en verslavingsdeskundige. Wij hadden een gesprek met hem. Vandaag deel 2. Stoppen met gebruiken is natuurlijk niet gemakkelijk. Verslaving is namelijk toch een belangrijk coping mechanisme? “Dat betwijfel ik. […]

Paul Van Deun is ambulant psycholoog en verslavingsdeskundige. Wij hadden een gesprek met hem. Vandaag deel 3. Vaak hebben psychologen lange wachtlijsten. Zeker vandaag de dag. Hoe komt dat en hoe kunnen we die toegankelijkheid […]

“Leren slapen is een proces” Een gesprek met slaaptherapeut Joke De Wulf: deel 1. Slaap is een levensbehoefte. Het kan dus nooit kwaad om uw slaaphygiëne eens onder de loep te nemen. Een slaaptherapeut zoals […]

“Leren slapen is een proces” Een gesprek met slaaptherapeut Joke De Wulf: deel 2. De slaaptherapeut Wie slaapproblemen heeft, kan terecht bij een slaaptherapeut zoals Joke. Wat heeft zij te bieden? “Ik zoom in op […]

“There is light on the horizon for people who are addicted.” Interview with neuroscientist Dean Burnett about addiction. Part 1. Doctor Dean Burnett is a famous neuroscientist, lecturer, author, blogger, podcaster, pundit, science communicator and […]

“There is light on the horizon for people who are addicted.” Interview with neuroscientist Dean Burnett about addiction. Part 2. Doctor Dean Burnett is a famous neuroscientist, lecturer, author, blogger, podcaster, pundit, science communicator and […]

Vanaf vandaag zullen we een aantal beroemdheden in de kijker zetten die te kampen hadden met een of meerdere verslavingen. We beginnen met Christiane F.  Christiane Vera Felscherinow, beter bekend onder de naam Christiane F., […]

Norma Jeane Mortenson, (1926 – 1962) was een Amerikaanse actrice, model en zangeres. Omdat haar moeder psychisch ziek was, bracht Norma Jeane het grootste deel van haar jeugd door in pleeggezinnen en weeshuizen. De jonge […]

Acteur Humphrey Bogart (1899-1957) werd geboren in een vooraanstaande familie en was voorbestemd om medicijnen te gaan studeren. Als student was hij echter ongeïnteresseerd en behaalde hij povere schoolresultaten. Hij werd van school gestuurd en […]

We gaan verder met onze reeks over beroemdheden die kampten met een of meerdere verslavingen. Vandaag komt Prince aan de beurt.  De Amerikaanse popartiest Prince Rogers Nelson, beter bekend onder zijn artiestennaam ‘Prince’, werd geboren […]

De Amerikaanse zangeres, model en actrice Whitney Elizabeth Houston (Newark, 9 augustus 1963 – Beverly Hills, 11 februari 2012) had haar buitengewone talent niet van vreemden. Ze was de dochter van soul- en gospelzangeres Cissy […]

Wie aan cannabis denkt, denkt ongetwijfeld ook aan Bob Marley (Nine Miles, 6 februari 1945 – Miami, 11 mei 1981). Hij was niet alleen voor velen ‘The King of Reggae’, maar hij was ook een […]

Janis Lyn Joplin werd geboren op 19 januari 1943 in Port Arthur, een conservatief nest. Als tiener voelde ze zich vaak uitgesloten, omdat ze door haar rebelse gedrag uit de toon viel en dikwijls gepest […]

Michael Joseph Jackson (Gary, Indiana 29 augustus 1958- Los Angeles, 25 juni 2009), ‘The King of Pop’, een van de invloedrijkste zangers in de muziekgeschiedenis, werd als kind al een ster, als lid van de […]

Yves Saint Laurent was een van ’s werelds beroemdste modeontwerpers. Ondanks zijn succes, leed hij aan ernstige depressies en was hij zwaar verslaafd. Levensloop Als klein jongetje in Algerije is hij het mikpunt van zware […]

Luciano Pavarotti (Modena, 1935 – Modena, 2007), een van de beroemdste operazangers ter wereld en misschien wel de beste tenor van zijn generatie, kreeg zijn zangtalent met de paplepel ingegeven. Zijn vader, een verdienstelijke amateurtenor, […]

De Italiaanse atleet Dorando Pietri (1885-1942) was behalve bakkersleerling ook langeafstandsloper naar zijn grote voorbeeld Pericle Pagliani, de beroemdste Italiaanse hardloper uit die tijd. Tijdens de marathon op de Olympische Spelen van 1908 in Londen […]

Lance Armstrong (1971, Plano, Texas, VS) is misschien wel de ‘beroemdste’ dopingzondaar in de sportgeschiedenis. Levensloop Armstrong was al op jonge leeftijd een beloftevol zwemmer en fietser en als tiener won hij meerdere triatlons. In […]

Frida Kahlo werd geboren op 6 juli 1907 in Mexico City als dochter van een Duitse fotograaf die naar Mexico was geëmigreerd en daar in het huwelijksbootje stapte. Rond haar zesde kreeg ze polio en […]

De Engelse zangeres, songwriter en actrice Lily Rose Beatrice Allen (2 mei 1985) is de dochter van bekende ouders, maar was allesbehalve een gemakkelijke puber. Zo werd ze meerdere keren van school gestuurd wegens drinken […]

Richard Burton (1925 –1984) zag het levenslicht in Wales als Richard Walter Jenkins. Hij was amper twee toen zijn moeder overleed en zijn vader hem in de steek liet. Tot zijn geluk ontfermde zijn zus […]

“In Flanders Fields the poppies blow Between the crosses, row on row, That mark our place; and in the sky The larks, still bravely singing, fly Scarce heard amid the guns below.” Levensloop Zo klinkt […]

Ze heeft haar eigen standbeeld. De Britse jazz- en soulzangeres Amy Jade Winehouse (1983 – 2011) kampte jarenlang met een hardnekkige drugs-en alcoholverslaving. Haar wereldhit ‘Rehab’ ging over haar weigering zich te laten opnemen in […]

De unieke positie van de huisarts De huisarts neem een uitzonderlijke positie in de zorg- en hulpverlening in. Generalist of omnipracticus; het woord zegt het al. Wij weten iets van alles, maar nooit alles van […]

Luisterend oor Als de gebruiker bij mij als huisarts terechtkomt, begin ik principieel met een debriefing. Dat betekent dat je aandachtig luistert naar het verhaal van de hulpvrager om het probleem dat zich zelden tot […]

Risico-reductie Allerlei ziektekiemen kunnen zich door het delen van de injectienaalden verspreiden. Dat kun je voorkomen door wegwerpmateriaal ter beschikking te stellen en strikte hygiënenormen te handhaven. Dat is een voorbeeld van een risico-reductie strategie. […]

Methadon We hadden vroeger, veel meer dan nu het geval is, nog veel intraveneus druggebruik, waarbij de heroïne, of ook andere stoffen, via injectie rechtstreeks in de bloedbaan werd gespoten. Bij vele heroïneverslaafden heeft methadon-onderhoudstherapie, […]

Onmiddellijk effect Methadon-onderhoudstherapie past als gegoten in de risicoreductie-strategie en heeft een onmiddellijk effect. Je staat ervan te kijken hoe snel dat is. De verslaafde gebruiker beschikt onmiddellijk over een middel dat zuiver en rein […]

Intervisie We hebben in de geneeskunde in het algemeen en de huisartsgeneeskunde in het bijzonder tijdens onze carrière een tendens zien ontstaan, waarbij ons handelen geworteld dient te zijn in de wetenschappelijke literatuur, in drie […]

Rode loper Elke vorm van hulpverlening zou zichzelf op gezette tijdstippen moeten evalueren aan de hand van de drie maatstaven: toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid. De weg vinden naar een aangepaste hulpverlening spreekt niet altijd voor […]

Toegankelijkheid Vele lieden die ik zie, hebben geen geld. Zeker als het om ernstige gevallen gaat die diep zijn gevallen en die mede door hun verslaving aan de zelfkant van de maatschappij zijn beland. De […]

Conclusie De snelheid van optreden is van belang, omdat je het motivatiemoment moet grijpen wanneer het zich voordoet. Er komen heel vaak problemen op ons af die je alleen maar kunt oplossen door er telkens […]

In gesprek met mindfulnessexpert David Dewulf Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat mindfulness uitkomst kan bieden bij allerlei psychische klachten, zoals angst en depressie. Maar wat is het precies, wat zijn de voor- en nadelen en […]

Vandaag starten we met een nieuwe reeks artikels over meditatie en roesmiddelen. Deze teksten zijn geschreven in het kader van mijn nieuwe boek over ‘ontslaving’ dat binnenkort verschijnt en zullen niet in het boek zelf […]

Velen die roesmiddelen gebruiken, doen dit aangedreven door toedoen van een innerlijke onrust die met meer natuurlijke middelen niet tot bedaren te brengen is. Velen zijn behept met ziektebeelden zoals hyperactiviteit, bipolariteit, of psychosen. Heel […]

Zelfontplooiing Als het waar is dat er allerlei lieden rondlopen met een innerlijke onrust die nauwelijks te stillen valt, in die mate dat deze onrust de persoonlijke ontplooiing belemmert, dan is de vraag hoe je […]

Ontmoeting Elke ontmoeting is een feit dat plaatsgrijpt in een oord op een welbepaald tijdstip in ons leven. Dat twee mensen samenkomen, schept een plaats waar iets gebeurt op een gegeven moment. Wat dat is, […]

Ander We kunnen ons alleen maar verwerkelijken in de ontmoeting en de wisselwerking met de andere. Zelfontplooiing is immers geen eenzame onderneming, maar het is nu net de uitdaging aangaan om de andere tegemoet treden, […]

In goede orde Mensen zorgen verbazend veel voor elkaar als je kijkt hoeveel mantelzorg er is in de maatschappij. Niet iedereen is ertoe in staat. Sommigen leven alleen voor zichzelf, maar toch zie ik als […]

Neutraal en toch dichtbij De ervaring die ik heb opgedaan ten tijde van de oprichting van het buddy-systeem voor aidspatiënten in de jaren tachtig, zou ik graag nog eens symbolisch te gelde maken, maar dan […]

Oefeningen Ik heb me nog beziggehouden met het op poten zetten van maandelijkse bijeenkomsten rond een moment van stilte, met de bedoeling samen de meditatie te beoefenen. Het was telkens een zeer bijzonder moment. We […]

Belangstelling Je kunt meditatieoefeningen inleiden, begeleiden of leiden. Je kunt met andere woorden er voor kiezen minder of meer op de voorgrond te treden als (bege-)leider. Je vraagt om de aandacht van de aanwezigen, maar […]

Op eigen vleugels De meditatieleraar moet de aandacht van de pupil weten te vangen, om die vervolgens ook weer los te laten. Dat geldt voor de meditatieles, maar het idee is ook toepasbaar in bredere […]

Inkeren Onze meditatiemethode vertrekt bij de fysiologie van het menselijke lichaam, die bij meditatieve processen een zo belangrijke rol speelt. De methode van Jacobson berust op het oplossen van spierspanning. Nadat die aangeleerd is, of […]

Vlucht ‘De vogel’ is goed om mee te beginnen, want iedereen kan zich een vogel voorstellen. De meditatieoefening bestaat erin dat de begeleider vraagt, zich voor te stellen een vogel te zijn. Dat begint al […]

De vogel is maar een voorbeeld van hoe je waardenvrije meditatiethema’s kunt kiezen, om boven het particuliere uit te stijgen. Daar kun je elk publiek mee aanspreken. Dat neemt niet weg dat voor groepen die […]