
Ik moet u iets vertellen
Het slecht nieuws-gesprek
Leestijd: 2 minuten
Vanwaar komt nu mijn drijfveer om mensen in noodsituaties te (blijven) helpen? Een bepalend moment in mijn carrière was mijn inzet in de jaren ‘80 en ’90 voor de zorg en begeleiding van aidspatiënten. Tijdens de aidsepidemie kwamen we als huisarts tegenover een heel andere groep patiënten te zitten: jonge, hoogopgeleide en wilsbekwame mensen, vaak assertief en met een duidelijke visie op hun leven. Tot dan toe waren de meeste patiënten met ernstige of fatale ziektes ouderen. De aidsepidemie confronteerde ons met een nieuwe realiteit en dwong ons anders naar de zorg en de aanpak in de praktijk te kijken. Het betekende de start van een enorm leerrijke periode voor mij. Tijdens mijn opleiding en in de eerste jaren van mijn carrière werden patiënten met ernstige aandoeningen, zoals longkanker, eigenlijk maar nauwelijks geïnformeerd. Ze kregen dan bijvoorbeeld te horen dat er een vlekje op een van hun longen zat en dat er verder onderzoek nodig was, maar de harde waarheid over hun prognose bleef vaak onuitgesproken. Bij aidspatiënten merkte elke arts voor het eerst hoe belangrijk het was om open en eerlijk te zijn over slecht nieuws.
Het belang van slecht nieuws-gesprekken
De essentie van slecht nieuws-gesprekken is eenvoudig: je begint met de kern van de boodschap, zonder omwegen. Je legt begrijpelijk en concreet uit wat er aan de hand is. Maar het belangrijkste komt daarna: luisteren. Begrijpt de patiënt wat je zegt? Wat zijn de reacties, de vragen, de angsten? Dit vraagt tijd, veel meer dan het overbrengen van de diagnose zelf. Maar het is cruciaal om ervoor te zorgen dat patiënten niet alleen geïnformeerd worden, maar ook de ruimte krijgen om hun eigen beslissingen te nemen. Hierin ligt volgens mij de kern van geneeskunde, en zeker van huisartsgeneeskunde: het is onze taak als arts om mensen te helpen hun autonomie te bewaren. Dat betekent dat je patiënten begeleidt bij het nemen van beslissingen, zonder in hun plaats keuzes te gaan maken. De verleiding om zelf het heft in handen te nemen is groot. We zijn immers opgeleid, we beschikken over de kennis – maar mensen hebben vaak hun eigen redeneringen, hun eigen prioriteiten. Het is onze taak om die te respecteren en mee te nemen in het traject.
Elk onderwerp bespreekbaar maken
In gesprekken stel je als huisarts daarom vragen zoals: Wat wil je zelf? Wat betekent dit voor jou? Wil je nog een familiebijeenkomst meemaken, of misschien iets anders doen dat belangrijk voor je is? Deze vragen gaan niet over de ziekte, maar over het leven. Over wat voor die patiënt waardevol is. En soms ook over hoe hij of zij zich wil voorbereiden op het levenseinde. Niet iedereen denkt daar meteen aan, maar het is belangrijk dat wij als huisarts de kans bieden dit bespreekbaar te maken. Dat is ook een reden waarom ik nu overweeg mijn praktijk elders voort te zetten. Ik wil mijn werk op mijn eigen manier blijven doen, met dezelfde aandacht en zorg voor de unieke situatie van elke patiënt. Ik weet dat niet elke arts op deze manier werkt, maar voor mij is het een fundamentele overtuiging. Tegelijkertijd besef ik dat mijn werk en mijn rol veranderen. Ik ben realistisch over mijn ‘beperkingen’. Nieuwe generaties artsen, met hun kennis van richtlijnen en protocollen, zijn op veel gebieden misschien beter uitgerust dan ik. Dat betekent dat ik nu keuzes moet maken, zowel voor mezelf als voor mijn patiënten. Ik wil mijn tijd en energie blijven inzetten voor die mensen die mijn begeleiding het meest nodig hebben, ook op psychologisch vlak. Het zijn complexe trajecten, maar precies daarin vind ik mijn roeping als arts.
Link naar mijn afsprakenkalender: https://drpetervanbreusegem.be/
Foto: Een bromelia die ik van een dankbare patiënte kreeg.
Recente bijdragen
Meer burn-out en psychisch lijden, maar wie luistert?
In een vorig artikel kaartte ik al de duidelijke toename van burn-out en psychische problemen aan. Die evolutie heb ik de afgelopen jaren ook in mijn […]
De wil om te blijven helpen
Het viel me zwaar om mijn patiënten te vertellen dat ik zou stoppen in mijn praktijk in Brussel. Misschien verklaart dat ook waarom ik ervoor kies […]

Alle auteurs
- Chris Coolsma
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Marijs Boulogne
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Olivier Lichtenberg
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Patrick Bernauw
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
Over de auteur
Andere werken van onze auteurs
- juni 2025 (1)
- mei 2025 (1)
- april 2025 (2)
- maart 2025 (4)
- februari 2025 (2)
- januari 2025 (3)
- december 2024 (10)
- november 2024 (6)
- oktober 2024 (3)
- september 2024 (1)
- augustus 2024 (1)
- juli 2024 (1)
- juni 2024 (3)
- mei 2024 (2)
- april 2024 (73)
- maart 2024 (2)
- februari 2024 (4)
- januari 2024 (5)
- december 2023 (2)
- november 2023 (2)
- oktober 2023 (1)
- september 2023 (2)
- augustus 2023 (2)
- juli 2023 (1)
- februari 2022 (13)
- januari 2022 (1)
- december 2021 (13)
- november 2021 (13)
- oktober 2021 (10)
- september 2021 (12)
- augustus 2021 (21)
- juli 2021 (20)
- juni 2021 (8)
- mei 2021 (13)
- april 2021 (14)
- maart 2021 (14)
- februari 2021 (8)
- januari 2021 (10)
- december 2020 (16)
- november 2020 (27)
- oktober 2020 (27)
- september 2020 (32)
- augustus 2020 (21)
- juli 2020 (26)
- juni 2020 (26)
- mei 2020 (17)
- april 2020 (9)
- maart 2020 (1)
- februari 2020 (4)
- december 2019 (2)
- november 2019 (9)
- september 2019 (4)
- juli 2019 (5)
- april 2019 (1)
- maart 2019 (1)
Er is nog geen commentaar geplaatst!