
Zelfs als de gedachten van de patiënt op het eerste gezicht samenhangend lijken te zijn, kan hij of zij problemen hebben om zich in taal te uiten. Het spreken is dan verstoord. De persoon praat gehaast, maakt vreemde woordkeuzes of gebruikt neologismen. Bij grotere verwarring kunnen ook verschijnselen als echolalie voorkomen, waarbij de persoon de gehoorde zinnen herhaalt, of palilalie, het dwangmatig herhalen van eigen woorden of zinnen of delen daarvan.
Meestal gaan deze patiënten sneller spreken met minder geluidsvolume, waardoor het verschijnsel soms lijkt op hakkelen of prevelen. Ook glossolalie kan optreden, ook wel klanktaal of tongentaal genoemd. De geuite woordenbrij is voor buitenstaanders onbegrijpelijk, komt overeen met geen enkele gekende taal en er is geen syntaxis, maar wel een fonetische structuur en een emotionele geladenheid.
De glossolalist beschouwt zijn gepraat wel als communicatief bedoeld. Hij of zij vindt het vervelend niet begrepen te worden. Je kunt versterkte of totaal niet bij een situatie passende emoties ervaren, zoals lachen op een begrafenis. Ook kun je schijnbaar zonder reden plotseling emotioneel worden: je begint bijvoorbeeld ineens te huilen. Emoties kunnen ook afwezig lijken. De taal kan uitsterven, wat ons bij de negatieve symptomen brengt.
Weinig spreken, gebrek aan initiatief, verstoord dag-nachtritme gedurende langere tijd, geen energie, zin of initiatief hebben, amper bewegen en een maskermimiek. Dergelijke negatieve symptomen kunnen zowel bij schizofrenie als bij de bipolaire stoornis type I optreden. Onder extreme omstandigheden, zoals oorlog of ernstige mishandeling, kunnen ook mensen zonder psychiatrische ziektegeschiedenis psychotisch worden.
De meeste mensen worden echter zelfs onder sterk belastende omstandigheden niet psychotisch, al kunnen ze wel last hebben van dissociatie en angstaanvallen. Een kleine, maar betekenisvolle groep krijgt bij relatief goedaardige externe factoren zoals het verlies van een baan, bij echtscheiding, verhuizing of vakantie een psychotische opstoot, waarop anderen misschien woedend gekwetst reageren, maar daarom nog niet uit de werkelijkheid treden.
Dat heeft zonder enige twijfel met een aangeboren aanleg te maken: een te weinig of te veel voorkomen van bepaalde stoffen in de hersenen, door toedoen van de chromosomen. Soms worden psychoses, zoals de kraambedpsychose, veroorzaakt door grote hormonale schommelingen. Ook extreem slaaptekort en drugsgebruik kunnen tot een psychose leiden. Bij alcoholvergiftiging staan de psychotische verschijnselen bekend als delirium. Een psychose kan ook een reactie zijn op een ernstige depressie of burn-out.
Recente bijdragen
Meer burn-out en psychisch lijden, maar wie luistert?
In een vorig artikel kaartte ik al de duidelijke toename van burn-out en psychische problemen aan. Die evolutie heb ik de afgelopen jaren ook in mijn […]
De wil om te blijven helpen
Het viel me zwaar om mijn patiënten te vertellen dat ik zou stoppen in mijn praktijk in Brussel. Misschien verklaart dat ook waarom ik ervoor kies […]

Alle auteurs
- Chris Coolsma
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Marijs Boulogne
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Olivier Lichtenberg
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Patrick Bernauw
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
Over de auteur
Andere werken van onze auteurs
- juni 2025 (1)
- mei 2025 (1)
- april 2025 (2)
- maart 2025 (4)
- februari 2025 (2)
- januari 2025 (3)
- december 2024 (10)
- november 2024 (6)
- oktober 2024 (3)
- september 2024 (1)
- augustus 2024 (1)
- juli 2024 (1)
- juni 2024 (3)
- mei 2024 (2)
- april 2024 (73)
- maart 2024 (2)
- februari 2024 (4)
- januari 2024 (5)
- december 2023 (2)
- november 2023 (2)
- oktober 2023 (1)
- september 2023 (2)
- augustus 2023 (2)
- juli 2023 (1)
- februari 2022 (13)
- januari 2022 (1)
- december 2021 (13)
- november 2021 (13)
- oktober 2021 (10)
- september 2021 (12)
- augustus 2021 (21)
- juli 2021 (20)
- juni 2021 (8)
- mei 2021 (13)
- april 2021 (14)
- maart 2021 (14)
- februari 2021 (8)
- januari 2021 (10)
- december 2020 (16)
- november 2020 (27)
- oktober 2020 (27)
- september 2020 (32)
- augustus 2020 (21)
- juli 2020 (26)
- juni 2020 (26)
- mei 2020 (17)
- april 2020 (9)
- maart 2020 (1)
- februari 2020 (4)
- december 2019 (2)
- november 2019 (9)
- september 2019 (4)
- juli 2019 (5)
- april 2019 (1)
- maart 2019 (1)
Er is nog geen commentaar geplaatst!