Ontslaving: hersenschade

Vitamine B1 komt voor in brood en graanproducten, aardappelen, groente, vlees en vleeswaren, melk en melkproducten. Tekort kan ernstige afwijkingen aan het zenuwstelsel en psychische afwijkingen veroorzaken. Een sprekend voorbeeld is het syndroom van Wernicke.

Carl Wernicke (1848 – 1905) was een Duitse geneesheer, anatoom, psychiater en neuropatholoog, die invloedrijk onderzoek heeft gedaan naar hersenbeschadiging. Hij was de eerste die bepaalde spreekstoornissen kon herleiden tot een welomschreven zone in de hersenen die naar hem genoemd is, maar zijn naam is ook verbonden aan een vorm van hersenlijden of encefalopathie.

Je bent totaal in de war, geagiteerd en chaotisch en je vertoont verschillende neurologische stoornissen: moeilijk lopen, fout kijken, wartaal praten, ongewilde bewegingen uitvoeren. Niets lukt meer, want je kunt niks. De oogbewegingen zijn gestoord. De loomheid overheerst en het bewustzijn daalt.

Dat kan ontaarden in een levensbedreigende situatie waarbij je gerede kans loopt te overlijden als niet direct wordt ingegrepen. Tijd om een ambulance te bellen en jammer dat het zover gekomen is. Er dient zo snel mogelijk vitamine B1 worden toegediend, waarna de verdere lichamelijke conditie op peil kan worden gebracht.

Van de patiënten die het syndroom van Wernicke hebben doorstaan blijkt ongeveer 60% later een syndroom van Korsakov over te houden, heb ik ergens gelezen. Ik heb dat niet nagetrokken, maar er is zeker een verband tussen beide ziektebeelden en misschien is er een lijn te trekken in de opgelopen hersenschade.

Korsakov is een blijvende geheugenstoornis die voornamelijk veroorzaakt wordt door vitamine B1-tekort, meestal het gevolg van eentonig eten bij chronisch alcoholmisbruik. Sergej Sergejevich Korsakov (1854 – 1900) was een baanbrekende Russische psychiater die maar 46 was toen hij stierf.

Hij promoveerde op een thesis over alcoholische verlamming in 1887 en schreef vervolgens een aanzienlijk aantal werken over neuropathogie, psychiatrie en forensische pathologie. Hij beschreef alcoholpsychose en was wellicht de eerste die de term paranoia in de hedendaagse betekenis gebruikte.

---