Ontslaving: controle

Ik denk dat elk individu graag controle uitoefent over zijn omgeving en over zichzelf, om waar het mogelijk is deze controle nog te vergroten. Het zit in elk van ons. Dat je vrij kunt gaan en staan waar je wilt en je dagelijkse bezigheden kunt uitoefenen, is zo essentieel dat we het evident gaan vinden. We oefenen graag een zekere macht over onze omgeving uit, en in onze moderne maatschappij doen we dat graag met geld, als we er hebben.

Wat we allemaal onbewust willen, en daar moeten we niet flauw over doen, is meer macht, meer geld, en uiteindelijk meer controle. We gaan dat mechanisme meer in detail illustreren, want het is pas door te begrijpen wat er gebeurt dat we er iets kunnen aan doen. Druggebruik wordt vaak aangedreven door het gevoel meer controle te hebben, al kan dat verkeerd uitpakken, en zo kom je soms bij het tegendeel uit.

Essentieel is dat het altijd gaat om een onmiddellijke werking die wordt opgezocht. Hoe sneller het middel inwerkt, hoe groter de kans op verslaving. Je raakt daardoor geconditioneerd, omdat je lichaam anticipeert op de verwachte werking in die mate dat het effect soms uitgelokt kan worden door een placebo. Dat is een middel zonder enige werking dat in de plaats van de drug wordt gegeven, alsof het die drug was, en dan zul je zien dat een aantal gebruikers erin trappen.

Wat het precies is dat opgezocht wordt, kan van geval tot geval verschillen. Soms alleen al het gevoel vrijer te ademen, meer te kunnen of te durven, klaarder te zien of meer te begrijpen, en vooral het gevoel meer controle te hebben, daar is het hem om te doen. Controle is wat de meeste mensen willen.

Je omgeving controleren door er macht over uit te oefenen, baant de weg naar meer pret en minder onlust. Of tenminste toch het gevoel hebben dat we dat kunnen. Het gaat zeer in het algemeen om het weghouden van ongewenste en het opzoeken van de gewenste invloeden. We willen dat allemaal graag. Ook dieren doen dat en het is de gewoonste zaak op aarde. Meer ruimte, meer mogelijkheden. We gaan graag op zoek naar meer.

Dat heb je al als baby als je rond begint te kruipen. Je wilt hindernissen overwinnen of kijken of bepaalde dingen in elkaar passen. Je wil van kindsbeen af je omgeving proberen te controleren. Dat is wat we allemaal gedaan hebben. We groeien op, we gaan naar school en we moeten ons aanpassen aan een samenleving die niet altijd voor iedereen even vriendelijk is. Dat controleren van de omgeving wordt dan ten zeerste op de proef gesteld.

---