Allerlei oorzaken kunnen daar een rol in spelen. Zoals spanningen of zorgen, bijvoorbeeld over je partner, je kinderen, je werk. Of een obsessie die ons bezighoudt. Vaak schuldgevoelens of onopgeloste woede over feiten of toestanden uit het verleden. Iedereen heeft zo wel iets, waar we mee zitten, en we houden dat liever geheim. Niemand moet dat weten. We praten er niet graag over.

Het ongenoegen stapelt zich op, en het wordt een berg die je niet meer kunt beklimmen. Dan komt er toch een moment dat het tot je doordringt dat het niet meer gaat. Dat verschrikkelijke inzicht is iets dat we zouden moeten kunnen leren erkennen en aanvaarden.

Als hulpverlener kom ik vaak pas heel laat te weten dat er zo een pijnpunt is, waar de hulpvrager zich aan schaaft, en dat zo diep zit, dat het moeilijk is het onder woorden te brengen. Soms doen we daar jaren over. Wanneer een geheim dat lang gekoesterd is geweest aan het licht komt, schept dat vaak ruimte voor verademing en sereniteit.

Vaak is het zelfs een geheim voor jezelf. Die spanningen kunnen grotendeels onbewust zijn of onder de radar blijven. Door het gepieker kan het lichaam zich nooit helemaal ontspannen, met spierklachten tot gevolg. In je lichaam gaan intussen allerlei boodschappermoleculen te keer zodat het kan komen tot lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, spierpijn, jeuk, benauwdheid, hoesten of ‘s nachts moeten plassen.

Een bonte optocht van symptomen. De maag kan opspelen zodat je zuurbranden krijgt, of je voelt hartkloppingen, nachtzweten, kuitkramp of rusteloze benen. Wanneer het dan uiteindelijk tot een gesprek komt, zal vaak blijken dat daar psychische klachten onder schuilen, zoals angst of depressie.

Het ligt ook vaak aan de dingen die we doen natuurlijk. Na een vliegreis bijvoorbeeld kunnen door het tijdverschil voorbijgaand slaapstoornissen ontstaan. Dat is per uitzondering een situatie waar een slaapmiddel een keer kan helpen. Werknemers die in roterende shift werken, worden vaak helemaal door elkaar geschud en houden het niet vol, omdat we de biologische klok niet ongestraft om de zoveel tijd anders in kunnen stellen.

Als je overdag slaapt, bijvoorbeeld door een uiltje te knappen na de maaltijd, kun je niet verwachten dat je de hele nacht doorslaapt. Je moet ook niet te vroeg naar bed gaan, wat ouderen soms doen als ze zich vervelen. Daar is het dan omgekeerd. Die zou je dan moeten kunnen stimuleren om nog wat naar opwindende schermen te kijken.