
Antipsychotica vormen een groep geneesmiddelen die als voornaamste doel hebben de symptomen van een psychose tegen te gaan. Toen ik nog student was, hadden we het over neuroleptica. Dat woord is verouderd, net zoals de middelen van toen, waarvan sommige nog wel eens gebruikt worden op andere gebieden, maar niet meer courant. Dat is maar goed ook.
De behandeling van chronische psychose berust nu op de moderne of atypische antipsychotica. Die zijn in de loop van mijn carrière geïntroduceerd. Ik heb die evolutie kunnen volgen en ik heb kunnen vaststellen dat die nieuwe moleculen inderdaad minder nevenwerkingen vertonen en beter inwerken op de negatieve symptomen dan de oudere.
De atypische antipsychotica hebben een tastbare vooruitgang gebracht met het oog op zelfredzaamheid en het beheersen van de risico’s op verwaarlozing en psychosociale uitval. Het oervoorbeeld van de antipsychotica is reserpine, een stof die je uit Rauwolfia serpentina kunt halen. Dat is een plant die we al lang kennen. Slangenhout behoort tot de maagdenpalmgewassen.
Dat is wat ze vroeger hadden, en dan spreek ik van voor mijn tijd, toen er nog geen moderne geneeskunde en farmacie bestonden. Het is wellicht het eerste antipsychoticum ooit dat ook in de behandeling van hoge bloeddruk werd ingezet. Reserpine is verlaten vanwege de vervelende bijwerkingen, onder meer wegens het hoge aantal zelfmoorden onder gebruikers, want het werkte depressie in de hand.
We hebben nu betere middelen. We kunnen er wel uit leren dat toen de psychiatrie in haar kinderschoenen stond, in de jaren vijftig van de vorige eeuw, de nadruk op het kalmeren van psychotische agitatie lag. Rust brengen was de boodschap. Toen diazepam onder het merk Valium op de markt kwam, en een eigen eindeloze markt schiep, bleek dat het geen voldoening gaf bij psychotische agitatie, onder meer door de snelle gewenning.
Zo kwam chloorpromazine op de proppen als eerste bruikbare antipsychoticum, een enorme stap vooruit in de behandeling van psychose en schizofrenie. De psychiaters en wellicht ook de patiënten waren vooral uit op rust. De psychomotorische vertraging, de afgenomen interesse, het gebrek aan initiatief, de emotionele onverschilligheid en de affectieve afstomping namen ze wellicht op de koop toe in die dagen. Vandaag letten we daarop en beschikken we over betere middelen die de intellectuele capaciteiten van de betrokkene niet verstoren, maar hem veeleer bevrijden uit de ellende, zodat een autonoom leven tot de mogelijkheden behoort.
Recente bijdragen
Meer burn-out en psychisch lijden, maar wie luistert?
In een vorig artikel kaartte ik al de duidelijke toename van burn-out en psychische problemen aan. Die evolutie heb ik de afgelopen jaren ook in mijn […]
De wil om te blijven helpen
Het viel me zwaar om mijn patiënten te vertellen dat ik zou stoppen in mijn praktijk in Brussel. Misschien verklaart dat ook waarom ik ervoor kies […]

Alle auteurs
- Chris Coolsma
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Marijs Boulogne
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Olivier Lichtenberg
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Patrick Bernauw
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
Over de auteur
Andere werken van onze auteurs
- juni 2025 (1)
- mei 2025 (1)
- april 2025 (2)
- maart 2025 (4)
- februari 2025 (2)
- januari 2025 (3)
- december 2024 (10)
- november 2024 (6)
- oktober 2024 (3)
- september 2024 (1)
- augustus 2024 (1)
- juli 2024 (1)
- juni 2024 (3)
- mei 2024 (2)
- april 2024 (73)
- maart 2024 (2)
- februari 2024 (4)
- januari 2024 (5)
- december 2023 (2)
- november 2023 (2)
- oktober 2023 (1)
- september 2023 (2)
- augustus 2023 (2)
- juli 2023 (1)
- februari 2022 (13)
- januari 2022 (1)
- december 2021 (13)
- november 2021 (13)
- oktober 2021 (10)
- september 2021 (12)
- augustus 2021 (21)
- juli 2021 (20)
- juni 2021 (8)
- mei 2021 (13)
- april 2021 (14)
- maart 2021 (14)
- februari 2021 (8)
- januari 2021 (10)
- december 2020 (16)
- november 2020 (27)
- oktober 2020 (27)
- september 2020 (32)
- augustus 2020 (21)
- juli 2020 (26)
- juni 2020 (26)
- mei 2020 (17)
- april 2020 (9)
- maart 2020 (1)
- februari 2020 (4)
- december 2019 (2)
- november 2019 (9)
- september 2019 (4)
- juli 2019 (5)
- april 2019 (1)
- maart 2019 (1)
Er is nog geen commentaar geplaatst!