Ontslaving: afbouwen

Als de depressie samenhangt met de werksituatie, moet je gaan kijken hoe de wettelijke procedures gaan uitvallen. Dat speelt dan allemaal mee in de beslissing om door te gaan of te stoppen met de behandeling. Het is soms beter om de ontknoping af te wachten, maar je kunt ook proberen een zijweg te vinden, bijvoorbeeld door nieuw werk te vinden in het geval van burn-out.

In tegenstelling met antipsychotica gaat het bij de antidepressiva meestal niet om jarenlange behandelingen. Er komt een ogenblik dat je wel zonder kunt. Als je er klaar voor bent om ermee op te houden, kun je er echter beter niet abrupt mee stoppen. De derving treedt niet meteen op, maar alweer met een vertraging van een paar weken, net zoals de werking in het begin.

Dat verklaart ook waarom deze middelen niet verslavend zijn, want ze hebben geen ogenblikkelijk effect. Toch is het verstandig op het einde van de behandeling de dosering geleidelijk af te bouwen en er niet in een keer mee te stoppen, omdat je dan toch ongewenste effecten kunt krijgen, zij het met uitstel.

Verslavend is dat niet, omdat het organisme de link niet legt tussen de inname van het middel en het effect, dankzij het uitstel van de onttrekkingsverschijnselen.  Het is het onmiddellijk effect van het middel dat de conditionering schept. Herinner u de hond van Pavlov.

Ivan Petrovitsj Pavlov (Иван Петрович Павлов) (1849 – 1936) was een Russische fysioloog. Naar hem is de Pavlov reactie genoemd. Hem viel op dat honden beginnen te kwijlen wanneer hen voedsel wordt aangeboden, maar ook al als ze signalen krijgen dat het onderweg is. Hij gebruikte eerst een tikkende metronoom, en later andere geluidsignalen, die hij aan het moment van het voeren vooraf liet gaan.

Nadat de opeenvolging van signaal gevolgd voedselaanbod enkele keren was herhaald, begonnen de honden al te kwijlen bij het geven van het signaal, zelfs als er geen hap te bespeuren was. Dit staat bekend als een voorwaardelijke reflex en de procedure heet klassieke conditionering.

De conditiereflex speelt in de verslaving een grote rol, omdat daar circuits ontstaan die je soms wilsmatig niet meer kunt beheersen. Het organisme doet dingen die aan de geestelijke machtsuitoefening ontsnappen. Het gaat om prikkelreflexen die je in de therapie – of uit jezelf – bloot kunt leggen om te leren er adequaat op te reageren.

---