Paul Van Deun is ambulant psycholoog en verslavingsdeskundige. Wij hadden een gesprek met hem. Vandaag deel 2.

Stoppen met gebruiken is natuurlijk niet gemakkelijk. Verslaving is namelijk toch een belangrijk coping mechanisme?

“Dat betwijfel ik. Voor mij verklaart drinken als copingmechanisme hoe mensen vaker dan anderen bepaalde producten gaan gebruiken, maar niet waarom ze blijven gebruiken. Als ze het zichzelf als een coping mechanisme hebben aangeleerd, betekent dat dat het hen iets heeft opgeleverd. Maar dan zouden ze het toch snel weer moeten kunnen afleren, zodra het gebruik vooral negatieve dingen oplevert. Toch blijven die mensen gebruiken. Ik stel vast dat middelengebruik na verloop van tijd een mechanisme wordt dat aanzet tot nog meer drinken of roken bijvoorbeeld.”

Wat zijn de voornaamste drempels die hulpvragers ervaren als ze bij u in therapie komen?

“Een eerste drempel is dat ze hun gedrag aan zichzelf wijten. “Ik ben beginnen te drinken en ik moet er nu ook maar vanaf zien te raken.” Men ziet het louter als een kwestie van wilskracht. Een andere drempel is dat mensen zich zo machteloos voelen ten opzichte van die drang om te gebruiken, dat ze niet geloven dat een simpel gesprek met iemand iets kan opleveren. Ze zeggen vaak: “Als het echt erg wordt, dan laat ik mij opnemen.” Maar een opname is schrikwekkend, dus stellen ze die nog wat uit. Ofwel gaan ze op zoek naar heel drastische behandelingen. Ze laten zich bijvoorbeeld opnemen in Zuid-Afrika, ze gaan naar Cambodja voor een zuiveringstherapie, ze nemen deel aan tv-programma’s enz. Ze zijn er rotsvast van overtuigd dat dat van hen een totaal ander mens zal maken. Een derde drempel is de schrik voor therapie. Mensen denken dat als ze in therapie gaan bij een psycholoog of een psychiater, ze direct moeten stoppen. Dat is niet zo. Ze hoeven niet te stoppen. We begeleiden hen in het verminderen of in het stoppen, als ze dat willen. Zo heb ik een paar mensen die blijven gebruiken en het toch nuttig vinden om af en toe op gesprek te komen.”

Middelengebruik kan dus ook binnen de perken blijven?

“Ja, en er zijn mensen die daarin slagen, inclusief bij illegale drugs. Maar als mensen door hun gebruik in de problemen komen, dan moeten we voorkomen dat het gaat verergeren.”