Ontslaving: psycholoog of psychiater

Soms vraagt me iemand wel eens of ik niet een goede psychiater ken. Ik antwoord dan meestal met een boutade: de goede zijn volgeboekt en de slechte zijn slecht. Het is de bittere waarheid. Ik heb een hekel aan psychiaters die benzodiazepines voorschrijven, of er zich op een andere manier gemakkelijk van afmaken, maar dat terzijde.

De schaarse goede zielenknijpers die we hebben, moeten we inzetten voor de hulpvragers die hen het meeste nodig hebben en dat zijn de psychiatrische patiënten. De psycholoog is aangewezen wanneer gesprekstherapie nodig is, waar de psychiater doorgaans geen tijd voor heeft.

Ik val wellicht in herhaling als ik zeg dat de toegankelijkheid van de geestelijke gezondheidszorg hier te lande ontoereikend is. Er bestaan wachtlijsten van hier tot ginder in de gesubsidieerde sector, en in de betalende sector is het vaak te duur voor de achtergestelde families bij ons in de praktijk.

Daarom heb ik me als huisarts vaak verplicht gezien tussen te komen alsof ik psychotherapeut of psychiater was. Ik kan beide rollen vervullen als generalist. Wij kunnen de hele tijd van petje wisselen. Daarmee heb ik niet gezegd dat ik daar goed in ben, maar je moet wel noodgedwongen een antwoord verzinnen, omdat de noden en behoeften zo groot zijn, en de bereidheid van onze samenleving om daarop een antwoord te bieden, of nog maar begrip te tonen, zeer gering is.

Het voorbeeld bij uitstek van een softwareprobleem in de huisartsenpsychologie, en dat is niet geringschattend bedoeld, is de posttraumatische stressstoornis. Het gaat om mensen die een beschadiging hebben meegemaakt door een ernstige gebeurtenis die hun leven door elkaar heeft geschud.

Neem nu het zuiverste geval van de slachtoffers van een terreuraanslag. Er is een moment in het leven geweest waarop alles ontplofte. Ze hebben iets of iemand verloren, een familielid of een lidmaat. Daar komt rouw bij kijken, maar ook het hele verhaal van hoe we als samenleving met hen omgaan.

Gevoelens van onrecht blijven vaak knagen, niet alleen om het geleden verlies, maar ook over hoe traag en ondoorgrondelijk de herstelprocedures van de schade verlopen.

---