Meditatie en roesmiddelen: thema’s

Oefeningen

Ik heb me nog beziggehouden met het op poten zetten van maandelijkse bijeenkomsten rond een moment van stilte, met de bedoeling samen de meditatie te beoefenen. Het was telkens een zeer bijzonder moment. We begonnen net, en we moeten onze aanpak nog beter definiëren, met de bedoeling bekender te worden, en meer belangstellenden aan te spreken.

Elke meditatie vertrekt van een lichaam in een omgeving. Om met die laatste te beginnen: de omgeving omvat een plaats en een tijd. Het is een oord, concreet en zintuiglijk waarneembaar. We kunnen in zekere mate controle over de omgeving uitoefenen, maar dat lukt nooit helemaal. Voor de meditatie is het wenselijk, maar niet onontbeerlijk, dat de omgeving rustig is en weinig prikkels aanbiedt.

Het begint met alle apparaten uit te schakelen, met inbegrip van smartphones en polshorloges. Als je dat niet doet, begint er altijd wel iemand zijn of haar toestel te rinkelen of een rocknummer ten beste te geven. Een keer was ik vergeten de mijne af te zetten, en die heeft gedurende het samenzijn wel vijf keer gepiept. Ik schaam me daar nog altijd voor.

Wat je nooit helemaal kunt controleren, zijn de omgevingsgeluiden. Werkelijk stil is het zelden in ons leven, en weinig oorden zijn vrij van geluid. Omdat ze er toch altijd zijn, hetzij van buiten, hetzij van binnen de ruimte waar de meditatie plaatsvindt, moeten de omgevingsgeluiden in de overweging opgenomen worden, liefst nog als vertrekpunt van de oefening, die van buiten naar binnen voert.

We luisteren gezamenlijk naar de omgeving om vandaaruit de aandacht op het eigen lichaam te richten. De meditatieleider nodigt iedereen uit eens inwendig te kijken naar de spieren in ons lichaam die meestal gespannen staan en soms pijn veroorzaken. Voornamelijk de nek, de dominante schouder, de rug en het gelaat, maar ook de handen en de voeten mogen niet vergeten worden.

Het lichaam is de omgeving van de ziel. Het doel van de meditatie is nu de ziel te bevrijden uit haar kluisters en de vrije ruimte te geven. We beginnen met spierontspanning, omdat de geest vreemd genoeg de spieren volgt en niet omgekeerd. De meditatie vindt altijd in een lichaam plaats dat spieren heeft.

---