Rol van de huisarts in de zorg rond middelengebruik: deel 1

De unieke positie van de huisarts

De huisarts neem een uitzonderlijke positie in de zorg- en hulpverlening in. Generalist of omnipracticus; het woord zegt het al. Wij weten iets van alles, maar nooit alles van iets, in tegenstelling tot specialisten, die alles van iets en van de rest vaak helaas niets weten. Als huisarts behandelen we patiënten van alle leeftijden, van baby tot bejaarde, alle genders en geslachten, elke kleur en elke taalexpressie. Iedereen is welkom.

We volgen onze gezinnen van de wieg tot het graf. De drempel is laag en de huisarts is nabij. Ik probeer mij gaandeweg aan te passen aan de bonte variëteit van het dagelijkse publiek dat pal in het centrum van de hoofdstad een beroep op mij doet en dat vaak een bescheiden niveau in de maatschappij bekleedt. Middelengebruik en verslaving maken gewoon deel uit van het leven van alledag.

Met het oog op gebruikers hebben we als huisarts het grote voordeel dat we verschillende terreinen tegelijk kunnen bestrijken: het medische, het sociale, het psychische en niet te vergeten: het administratieve vlak, dat jammer genoeg steeds complexer wordt. We zijn zo een beetje de spin in het web.

Die positie geeft de huisarts veel mogelijkheden om met de verslaafde hulpvrager dingen te doen die veel breder zijn dan de pure verslaving op zich, zeker in complexe situaties zoals die van vele middelengebruikers die ik in de loop der jaren voorbij zag trekken. Ik kan in de eerste lijn snel en zonder rompslomp op een hulpvraag ingaan en, zo nodig, een medische of zelfs psychiatrische behandeling instellen om te proberen de meest acute noden te lenigen.

Wanneer dat aanslaat, komt er een wederzijds engagement tot stand. Je ziet elkaar geregeld terug, in het geval van chronische patiënten. Zo is er gelegenheid om allerlei bijkomende problemen onder ogen te zien, bijkomende diagnosen uit te sluiten en ook om hen wegwijs te maken in de wirwar van voorzieningen die in ons land zijn ontstaan, en die vaak goede diensten leveren, als je de toegang maar kunt vinden

Daarmee is nog niet gezegd wat er specifiek is aan de zorg voor middelengebruikers, want eigenlijk geldt het voorgaande voor elke patiënt. Zoals bij iedereen vertrekken we van de vraag, of liever de reden, waarom deze persoon zich tot mij wendt en mij als huisarts komt raadplegen. Wat heeft hem of haar daartoe gedreven?

---