Ontslaving: yank

Je trekt een streep ter hoogte van tien procent. Al wie daar onder valt, wordt meedogenloos ontslagen. Dat is de Yank. Dat woord kun je vertalen als wegsmijten. Je bent dan weggezuiverd, gepurgeerd en uitgespuwd. Je hebt ineens geen werk meer op basis van een beoordeling die je niet kende en die je niet kunt beïnvloeden.

Het is een darwinistische redenering. Survival of the fittest. Het maakt de groep die overblijft in theorie sterker door selectie. Het is een cynische redenering die geen ruimte laat voor de zwakkeren in de samenleving. Nu zou je als bedrijf al goed moeten nadenken. Wat doet dat met je werknemers? Het jaar nadien komt er een nieuwe ronde, dus degenen die in de onderste helft zitten, zijn constant opgejaagd.

Sommigen zullen wellicht in de verleiding komen hun collega’s subtiel te saboteren om zelf hoger in de ranking te eindigen, wat uiteindelijk de gezamenlijke resultaten niet ten goede komt. Daar kun je allerlei vragen bij stellen: komt deze praktijk inderdaad het bedrijf, en uiteindelijk de aandeelhouders, ten goede?

Maar ook: “Wat brengt dit mee voor de mensen die van dergelijke wilde aanpak het slachtoffer zijn?” Het heeft vaak verstrekkende gevolgen. Ik heb veel cliënten gezien die er niet goed van waren en sommigen die er nooit meer van herstellen. Dat mensen daar depressief op reageren, op dat uitgestoten zijn, kunnen we niet abnormaal noemen, en het is dan ook geen ziekte op zich, maar het kan wel ziekteverschijnselen veroorzaken.

In onze Belgische context is de ranking nauw verbonden met de leeftijd of liever de anciënniteit van de werknemer. Met name bedienden worden duurder in de loop van hun carrière. Een koele berekening leert dat dat jongeren die aan het begin van hun carrière staan, eenvoudigweg goedkoper zijn.

Ik zie de hele tijd werknemers die uitgestoten worden op basis van hun leeftijd door toedoen van toxische managers die de winstcijfers nog wat op willen drijven. Wat je dan krijgt, is een exogene depressie, wat betekent dat er een aanwijsbare uitwendige oorzaak is, in tegenstelling tot andere vormen van depressie die van binnenuit komen.

Het energietekort en de fysieke, mentale en emotionele uitputting zijn het gevolg van langdurige over-bevraging, uitbuiting of vernedering of onterecht ontslag. Vaak gaat daar trouwens een periode van pesten aan vooraf.

---