Ontslaving: theater

Yves Saint-Laurent laat een reusachtige nalatenschap na, maar wat een gekweld leven toch ook. Wat hij heeft gepresteerd, is niet te overzien, maar dat dit gepaard is gegaan met innerlijke strijd en een niet aflatende lijdensweg, geeft daar nog iets extra aan.

Bipolaire talenten zijn het zout in de samenleving. Het heeft iets tragisch en dat heb je met die bijzondere persoonlijkheden dat het soms toch theatrale proporties aanneemt, soms op de wip tussen komedie en drama. Als ze niet iets tegenkomen, dan hebben ze iets voor. Altijd wat, maar soms ook op een vrolijke manier. Je kunt er soms kop noch staart aan krijgen.

Stephen John Fry (1957) is een topklasse Engelse acteur, komiek en schrijver. Hij is rondborstig uitgekomen voor zijn bipolaire aanleg en heeft daar een boeiend televisieprogramma aan gewijd: ‘Stephen Fry: The Secret Life of the Manic Depressive’. Het beslaat twee delen en werd voor het eerst uitgezonden in 2006 en kreeg in 2007 de Emmy voor documentaires. Het programma is nog steeds de moeite om te bekijken en heeft niets aan frisheid ingeboet.

Fry noemt zichzelf cyclothym en ziet het als een minder ernstige vorm van bipolariteit. Het is een kwestie van woorden. Misschien is het een eufemisme, maar dat mag. Om maar te zeggen dat je bipolair kunt zijn en toch succes in de samenleving kunt kennen. Het lijkt er vaak op dat de bipolaire ingesteldheid niet alleen geen beletsel, maar juist een voorwaarde vormt om iets uitzonderlijks te doen op een bepaald creatief terrein.

Het gaat vaak om persoonlijkheden die ver durven gaan in een bepaald idee. Er zijn heel wat andere acteurs die ermee behept waren. Vivien Leigh om een vrouw te noemen, die onsterfelijk werd als Scarlet O’Hara in de kaskraker ‘Gejaagd door de wind’. Hoe die vrouw geleden heeft om te doen wat ze deed, op de eerste plaats in het theater waar ze eigenlijk thuishoorde, veel meer dan in Hollywood.

Voor een die succes heeft, zijn er natuurlijk tien die mislukken en die in de duisternis blijven. Weten dat je een geestaandoening hebt die je niet hebt kunnen kiezen en waar je niet verantwoordelijk voor bent, maar die wel een diepgaande invloed op je leven heeft gehad, heeft ook iets bevrijdend, omdat het de schuldvraag wegneemt.

Het is niet jouw schuld en ook niet die van je ouders dat je die ziekte hebt. Al kan het wel via erfelijke weg van de moeder komen, maar daar kunnen zij zelf ook niets aan doen.

Foto: Film studio, Public domain, via Wikimedia Commons.

---