Ontslaving: sociaal

Er is een groot verschil in de sociale aanvaarding van drinkgedrag. Voor mannen, zeker in het verleden, want het wordt nu ook minder, is alcoholgebruik praktisch normaal te noemen in onze samenleving. Ik drink zelf ook en met veel plezier, en je kunt dat ook een verslaving noemen, en dan zij dat maar zo.

Ik heb geen ontwenningsverschijnselen als ik een dag niet drink. Ik heb er plezier van en ik heb de demon met de jaren onder controle gekregen. Het heeft me niet belet mijn hele leven te werken, en zelfs hard te werken. Alcohol dient dan ook om ’s avonds in ijltempo te ontspannen. Niemand vindt dat abnormaal in mijn persoonlijke omgeving, ook al omdat ik een man ben.

Mocht dat niet het geval zijn, dan was de afkeuring vast groter. Daar zit een stuk bezorgdheid onder die we voor elkaar voelen, en dat is ergens wel positief, maar het komt al snel tot waardeoordelen, en dat leidt dan al gauw naar een stuk intolerantie onder de vorm van misprijzen en minachting.

Dat leidt ertoe dat veel vrouwen die drinken dat stiekem doen. Vrouwen zijn veel meer in het geheim bezig. Dat geldt voor een aantal dingen, en dat stelt zo zijn eisen aan de hulpverlening. Verslaafde vrouwen, maar ook sommige mannen, zijn soms heel goed in het verbergen van hun drink- of slikgewoonten. Dat gaat tot regelrechte ontkenning, ook voor zichzelf, dat er een drank- of pillenprobleem is.

Het onderwerp is in de gevallen totaal onbespreekbaar. Ze willen het er niet over hebben. Soms lukt het echt niet om dat open te krijgen. Of het duurt heel lang. Dwang noch geweld zullen helpen. Vaak loopt dat tragisch af, als er nooit iets gebeurt om het op tafel te brengen. Dat is soms heel moeilijk voor de naaste omgeving: de partner, de ouders, het gezin. Die zien dat met lede ogen aan en weten niet wat ze moeten: het spel van de ontkenning meespelen of proberen er een gesprek over te hebben.

Dat moeten we in de hulpverlening soms overdoen. Ik vind het als hulpverlener, zeker voor de ernstige gevallen, van belang dat het contact niet verloren gaat. Mocht ik me autoritair of agressief opstellen, dan zou dat het wederzijds vertrouwen doen wankelen. De gebruiker heeft geen nood aan oordelen, want hij veroordeelt zichzelf doorgaans al genoeg.

---