Ontslaving: slaapgebrek

Te weinig slapen is iets wat bijzonder veel voorkomt, zeker bij jongeren. Ze slapen te weinig, omdat ze het te druk hebben, of omgekeerd, ze maken zich druk, omdat ze te weinig slapen. Door de uitbraak van de smartphone-epidemie is de situatie nog diepgaand verslechterd. Die spullen maken de hele tijd wel een of ander geluidje dat de aandacht wekt, waardoor de gebruiker zich nooit meer ontspant en uiteindelijk overspannen raakt, niet door te veel spanning, maar door te weinig ontspanning.

We zijn omringd door schermen en schermpjes en we besteden er veel aandacht aan. Op elk ogenblik van de dag kunnen we onze hersenen overstelpen met informatie die niet altijd even pertinent en nuttig is. Sommigen grijpen naar stimulerende middelen om langer wakker te kunnen blijven en om niet in te slapen. Dat is de keerzijde van de medaille. We hebben met cafeïne al een legaal middel dat de slaap verdrijft, en daar heeft de industrie nog een aantal opwekkende drankjes aan toegevoegd die je vrij kunt kopen.

Ja, dan moet je niet schrikken als een aantal consumenten dan toch in de val lopen en hun slaapkwaliteit in de vernieling helpen door dat soort middelen te gebruiken. We kijken zo een beetje neer op de slaap, omdat het verloren tijd zou zijn, die niet productief is, maar dat is fout, want het is tijdens de slaap dat onze kennis zich organiseert en datgene wat overdag is opgenomen allemaal op zijn plaats zet.

Slaaptekort leidt tot verminderde intellectuele prestaties, concentratiestoornissen, vertraagde reacties, geestelijke vermoeidheid, meer fouten maken enz. Je neemt moeilijker nieuwe gegevens op en je creativiteit wordt minder. Het geheugen gaat achteruit en het humeur wordt somber. Dit zou te maken hebben met het serotoninegehalte in de hersenen. Er is een verband met depressiviteit, waar deze neurotransmitter ook een grote rol bij speelt.

Je wordt prikkelbaar en achterdochtig als je te weinig slaapt. Wellicht krijg je meer honger en ga jij je op rommelvoedsel storten, want je bent aangetrokken tot suikers en koolhydraten en opwekkende middelen. Er is dan ook een verband tussen slaapstoornissen en gewichtstoename die elkaar nog in de hand werken.

Lichamelijke klachten die door slaapberoving kunnen optreden zijn onder meer spierpijn, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, bevingen en geeuwen. Hoofdpijnpatiënten hebben vaak een verhoogde slaapbehoefte. Langdurige slaapberoving zou zelfs tot onherstelbare hersenschade leiden waarbij hersencellen afsterven.

---