Ontslaving: psychiatrie

De middelen die je hebt, moet je zo goed mogelijk inzetten om er het meeste rendement van te halen. Zo zie ik dat ook in de aanpak van psychische problemen. Het is alweer een vuistregel uit de huisartsgeneeskunde.

Tot ‘software’ reken ik alles wat het gevolg is van traumatische belevenissen uit het verleden, onverwerkt verdriet, onuitputtelijke rouw, allerlei vormen van wroeging en wrok, schuldgevoelens, woede om onrecht etc. Die verhalen zijn biografisch en het is hier hoofdzakelijk een kwestie van verwerking.

Praktisch zijn dat allemaal typische gevallen die tot het domein van de psycholoog behoren, dan toch in het kader dat ik onbewust elke dag hanteer. Nu is er in dit land een nijpend gebrek aan psychologen. Of neen. Die zijn er wel, maar ze zijn niet toegankelijk, omdat hun diensten niet of amper door het ziektefonds terugbetaald worden.

De psychiatrie staat bol van de diagnosen. De terminologie die daarbij gehanteerd wordt, is redelijk ingewikkeld. Op het gevaar af een paar nuancen te missen, heb ik dat hier eenvoudig ingedeeld. ‘Softwareproblemen’ komen in mijn persoonlijke en versimpelde terminologie overeen met neurosen, in tegenstelling tot hardware defecten, waaronder de psychosen.

Het gaat alweer om karikaturale vuistregels die echter toch een baken vormen in de beoordeling van gedrags- en belevingsstoornissen. We hebben allemaal onze strategieën om met een vijandige werkelijkheid om te gaan. We hebben allemaal onze angsten en we gaan er allemaal wel eens onderdoor. Het vergt enige ervaring om aan te voelen wanneer de grenzen van het draaglijke bereikt zijn.

Soms wordt het te veel en dan moeten we terug kunnen vallen op wat ons uiteindelijk overeind houdt. Wat mij betreft, is dat de zorg voor elkaar. Dat is de grond van wat ik wil doen. Hoe je dat doet, is afhankelijk van de ervaring en de kennis die je opdoet. Die is gebaseerd op een opleiding die, in mijn geval en dat van vele generaties na mij, te kort schiet op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg.

Ik heb gaandeweg in mijn loopbaan moeten leren klaar zien in het oerwoud van de zielsverschijnselen van allerlei aard die we in de praktijk tegenkomen. Je leert dat gaandeweg in je loopbaan. Gewoon kijken wat je kunt doen, en soms leren aanvaarden dat er ook toestanden zijn die aan onze therapeutische invloed ontsnappen. Je wint niet altijd en soms gaat er een de mist in.

---