Al gaat het in werkelijkheid om dezelfde farmaceutische inwerking, toch zullen we degenen die op medisch voorschrift geneesmiddelen gebruiken anders beoordelen dan degenen bij wie geen medische indicatie tot behandeling voorligt. Die grens is echter niet zo streng te trekken. Zeker als we kijken naar de geestelijke pijn, bijvoorbeeld bij familiale conflicten of door een foute partner.

Heel vaak worden verdovende middelen ingezet voor de stilling van een geestelijke pijn, zoals bijvoorbeeld bij een rouwproces dat vastgelopen is, of een diep schuldgevoel over gebeurtenissen in het verleden. Om het ingewikkeld te maken, kunnen schuldcomplexen de vorm van pijnsyndromen aannemen.

Vaak lopen die mensen rond met een geheim dat ze niet kunnen vertellen en dat hen bedrukt. Je zult meer dan eens zien dat in de loop van het therapeutisch proces het moment rijp wordt om dat geheim naar buiten te brengen, in een sfeer van vertrouwelijkheid en onder het zegel van de geheimhouding. Het kan zijn dat het nadien beter gaat, maar het doorbreken van de geheimhouding is op zich pijnlijk, zodat er vrees voor bestaat.

Je moet dan wachten tot de tijd rijp is. Dat kun je niet forceren. Soms komen we in de verleiding om een zetje aan het proces te geven, maar dat moet je niet te veel doen, want je kunt een rijpingsproces doorgaans niet noemenswaardig versnellen. Het is al heel wat als we obstakels uit de weg kunnen ruimen. Die zullen in ieder geval verschillen. De basis van de therapeutische arbeid is de bijzondere verhouding die tussen hulpvrager en hulpverlener ontstaat, tenminste toch in gunstige gevallen.

Je kunt misschien ooit de pijn vergeten, maar nooit de herinnering. Die blijft altijd. Dat is de bittere waarheid voor mensen die herinneringspijn met zich meedragen. Sommigen daarvan trappen in de valstrik van een middel dat vergetelheid of tenminste zelfvergeving kan oproepen, en dat binnen de paar minuten.

Dat kun je dus wel proberen, en dat gaat wellicht een tijdje goed, maar er komt toch wel een moment van ontnuchtering als blijkt dat het effect telkens maar tijdelijk is. De zoektocht naar vergetelheid is in principe tevergeefs, maar er zijn wel andere manieren om ermee om te gaan. Je kunt proberen bijvoorbeeld anderen te behoeden voor gelijkaardig onrecht. Dat vergt een levensbeslissing.