Nadat de persoon uit de acute fase van de psychose is gekomen, duurt herstel vaak lang, door een slepende uitputting. Als er een keer een ernstige psychotische opstoot is geweest, is de kans reëel dat er in de toekomst nog zullen volgen. Zeker als er perioden zijn van verhoogde stress, gebruik van de verkeerde middelen of gewoon bij koorts door griep of zo. Er is dan een onderliggende psychotische gevoeligheid die ontvlamt bij bepaalde prikkels.

Antipsychotica, toch die van het moderne soort, kunnen de psychotische crisis aanzienlijk bekorten en de organisatie van de dagelijkse activiteiten bevorderen. Soms gaat het om voorbijgaande fasen en praten we er niet meer over, maar in ernstige gevallen verkeert de patiënt zijn leven lang op de rand van de psychose en dan kunnen deze middelen het verschil maken tussen zelfredzaamheid en afhankelijkheid van anderen.

De psychotherapeutische benadering heeft al haar nut bewezen, maar dan vooral vanaf het moment dat de agitatie onder controle is met de medicijnen. Antipsychotica werken angst-dempend waardoor traumatische herinneringen gemakkelijker besproken kunnen worden. Er komt wellicht een moment dat die ter sprake kunnen komen.

De moderne antipsychotica hebben een grote verbetering gebracht, namelijk met het oog op de negatieve symptomen, die vroeger met de louter kalmerende aanpak nog verergerden, waar nu met de nieuwe middelen toch meer initiatief, levendigheid en interesse te merken is bij de behandelde patiënten. Essentieel is dat ze meer controle over hun eigen leven krijgen en beter hun eigen beslissingen nemen.

Daar is het hem om te doen. Niet om iemand plat te spuiten, om het vulgair uit te drukken, want dat is een vooroordeel dat in onze samenleving nog volop aanwezig is. Schizofrenie kan ook zonder medicatie, door toedoen van de negatieve symptomen, vervallen tot een uitzichtloze toestand van uitgesproken desinteresse die tot catatonie kan gaan, waarbij de patiënt bewegingloos blijft zonder enige emotie te vertonen.

De dosering van de antipsychotica kan variëren in de tijd. In de goede perioden kunnen ze achterwege blijven, maar het is goed ze altijd bij de hand te hebben als het tot ontsporingen met controleverlies zou komen. Het is verstandig er spaarzaam mee om te springen, omdat ze behept zijn met nevenwerkingen, waaronder vooral het extrapiramidaal syndroom (EPS) in het oog springt.