Ontslaving: decompensatie

Iedereen experimenteert vroeg of laat wel eens met middelen. Vaak blijft het daar ook bij. Sommigen vinden dat leuk, anderen niet. Slechts een klein aantal wordt verslaafd. Hoe komt dat? Wel, daar speelt een aantal factoren in mee die we zullen benoemen. Het heeft toch vaak te maken met een of andere kwetsbaarheid waar je mee behept bent.

De hulpvragers hebben vaak al hun ideeën uitgeput voor ze bij ons in de hulpverlening terechtkomen. Voor velen is het middel dat ze gebruiken een vorm van zelfbehandeling waarbij ze een ongewenst gevoel bestrijden met middelen die in beste geval in de apotheek thuishoren en onder het medisch voorschrift vallen en in het slechtste geval terecht verboden zijn.

Heel vaak is die weg naar de hulpverlening niet gemakkelijk te vinden. Je kunt het een tijdje nog wel onder controle houden en je stelt het uit om hulp te zoeken. Dan hebben we het over gecontroleerd gebruik en sommigen slagen daar goed in om het lange tijd uit te zingen. Ik heb daar geen moreel oordeel over.

Wij zijn voor autonomie. Als mensen dus autonoom hun leven leiden zonder daarbij anderen te storen door hun middelengebruik, wie zijn wij dan om daar iets over te zeggen of om er iets aan te doen? Stel dat niemand schade lijdt en het gebruik gaat op stabiele wijze jaren door zonder dat het opvalt? Ja, dan moeten we geen verdict gaan vellen of die mensen die dat doen op een of andere manier stokken in de wielen steken.

In andere gevallen loopt het echter wel scheef en ontaardt het gebruik in misbruik of verslaving, wat nog niet hetzelfde is. Hoe dan ook kan de gebruiksgewoonte op een bepaald ogenblik aanleiding geven tot nadelen voor de gezondheid, voor het budget, voor de sociale status of wat dan ook. Er kan een moment komen dat het gebruik uit balans raakt en het hele leven gaat overheersen.

Soms gaat het heel snel en komt er een proces van verlies en falen op gang dat op enkele maanden tijd het hele leven omwoelt: de partner kan het niet meer aan, het werk gaat niet meer, er komen conflicten. Werk kwijt, partner kwijt en dan blijft op een gegeven ogenblik alleen de drug nog over. Ik zie soms echt mensen in de goot belanden nog voor ik er erg in heb.

---