Het gebruik is voor de gebruiker niet zonder affectieve betekenis. Misschien dat sommigen er zich niets van aantrekken, maar velen toch wel. De meesten zijn wellicht niet zo trots op hun gewoonte, of het nu om drinken of slikken, spuiten of roken gaat. Ze schamen zich ervoor of ze voelen zich schuldig over hun onvermogen met dat gebruik te stoppen of tot een draaglijk niveau te beperken.

Schuldgevoelens blijven graag verborgen en geheim. Je krijgt elke dag dezelfde ontwikkeling van wroeging en angst die soms al begint in de ochtend bij het wakker worden, wanneer je min of meer nuchter bent. Een mengeling van zelfverwijten door het falen, de wrok over gemiste kansen of de knagende schaamte.

Het kan gaan om pijnlijke gebeurtenissen uit het verleden waarvan de beelden blijven terugkomen, zoals een verlies of een drama. Het heeft heel vaak met affectieve thema’s te maken over de betrekkingen met ouders en kinderen, of partners en exen.

De ondraaglijke lichtheid van het bestaan. Het ongenoegen en de wrok, of de verveling nemen door de dag geleidelijk toe, tot het ogenblik aanbreekt dat het middel kan worden genomen, gedronken of geslikt, waarna zeer snel een kunstmatige sfeer van ontspanning en troost neerdaalt die de omgeving en de tijd aanvaardbaar maakt.

’s Ochtends denk je van: “Nu moet het gedaan zijn”. Tegen ’s avonds echter loopt de zelfbeschuldiging zo op dat een nieuwe dosis vereist is die de angst wegneemt en de schuldgevoelens verzacht, zodat het enigszins dragelijk wordt. Die cyclus gaat bij de echte verslaving het leven overheersen, zodat het uiteindelijk beperkend gaat werken.

Om daaruit te geraken moet je op een gegeven ogenblik, wanneer je daar klaar voor bent, zeggen dat het genoeg is geweest. Er moet ergens nog een sprankeltje wilskracht zijn dat je leven moet inblazen. Zoek dan iemand op die naar je luistert zonder te oordelen, en als je die niet meteen vindt, ga dan naar de hulpverlening.

Er komt een moment dat het genoeg is geweest, wanneer het abces barst, en de gevolgtrekking onontkoombaar is. Stoppen is dan gemakkelijk gezegd, want er zijn allerlei ontwenningsverschijnselen te vrezen, die je desgevallend kunt ontlopen door geleidelijk de dosis te verminderen.