De Orde is een corporatie samengesteld uit alleen maar artsen, die verplicht lid zijn, en met een leiding die door de leden wordt verkozen. De Raad van de Orde beoefent het tuchtrecht, dat erin bestaat, artsen die op allerlei gebieden een scheve schaats rijden, tot de orde te roepen en zo nodig te bestraffen. Dat kan gaan van verbale straffen zoals een vermaning, berisping of waarschuwing, tot het verbod het beroep van arts nog te mogen uitoefenen, voor een bepaalde duur of voor altijd.

De Provinciale Geneeskunde Commissie (PGC) daarentegen is dan weer een orgaan van de Belgische staat, die er per provincie zo een commissie op nahoudt, om te kijken of artsen en apothekers zich aan de regels van de beroepsuitoefening houden. Ze houden zich onder meer bezig met het viseren van de diploma’s en het verstrekken van de erkenning als arts, die ze ook weer in kunnen trekken.

Zowel de Orde als de PGC hebben onderzoeksmacht. Ze kunnen de arts verhoren, vermanen en waarschuwen en als hij geen tekens van beterschap toont, aangeven aan het parket, als blijkt dat hij druggebruik onderhoudt door verslavende producten te leveren. Dat is een misdrijf volgens de wet van 24 februari 1921. Die werd in 2013 gewijzigd. Sindsdien maakt ze een onderscheid tussen cannabis en andere illegale drugs (cocaïne, heroïne, xtc, speed, …).

Ik ben ettelijke keren opgeroepen om voor een vierschaar te verschijnen om te gaan uitleggen wat ik daar allemaal deed. Op een bepaald ogenblik diende ik zelfs een advocaat in de arm te nemen om mijn belangen te verdedigen. Maar ik heb dat altijd met veel overtuiging gedaan, omdat ik vond dat we de gebruikers niet in de kou mochten laten staan. Hen uitsluiten van medische zorgen zou alleen maar extra last aan hun lijden toevoegen.

Telkens weer wist ik de Raad of de Commissie ervan te overtuigen dat ons methadonprogramma nuttig en nodig was. Dat was allemaal achter de rug, zo dacht ik toch, tot er in 1999 een omzendbrief in de bus viel, vanwege de Orde van Artsen en de Provinciale Geneeskundige Commissie, die hun krachten verenigden, om me als arts ertoe te verplichten, nu weer voorafgaandelijk elke methadonbehandeling aan de Commissie te melden, met vermelding van de identiteit van de patiënt. We zijn nu twintig jaar later als ik dit schrijf. Nu denk ik eraan terug met een glimlach, maar toen was het een kwestie van leven of dood.