‘Het Vreemde Geval van Dr Jekyll en Mr Hyde’ is een gotische novelle van de Schot Robert Louis Stevenson, die in 1886 verscheen. Het verhaal kende verschillende verfilmingen, omdat het veel mensen aanspreekt. Het gaat over iemand wiens persoonlijkheid totaal verandert onder de invloed van een chemisch middel, met geheugenverlies voor datgene wat onder invloed gebeurt.

Het is wat je ook ziet bij mensen die benzodiazepines en alcohol door elkaar gebruiken en dan gekke dingen gaan doen waar ze zich later niets meer van herinneren. Sommige stoffen kunnen je geest wel degelijk door elkaar schudden. Ik ben er later in mijn carrière achter gekomen, en dat is de andere kant van de medaille, dat er echt wel klinische situaties voorkomen waarin een medicamenteuze aanpak zo nuttig en doeltreffend is dat het een kunstfout zou zijn dat niet voor te schrijven.

We hebben het nu even niet over een depressieve bui die iedereen kan overkomen, maar als je weken- of maandenlang in een onoverkomelijke neerslachtigheid verkeert die het leven verzuurt en de wisselwerking met anderen verbittert, kan er toch een moment komen dat je denkt: is daar dan niets aan te doen?

Welzeker is er wat aan te doen. Ga naar de huisarts of bel een hulplijn. Wanneer de depressie een vicieuze cirkel wordt die zichzelf onderhoudt, en je kunt er op eigen kracht niet meer uit geraken, dan kan soms een simpel pilletje per dag, oordeelkundig uitgekozen, het verschil maken. Je kunt er dan weer tegenaan om je eigen belangen te verdedigen en je plaats in te nemen.

Depressie komt door een gebrekkige stofwisseling in de hersenen. Zenuwcellen gaan aan de praat met elkaar door stofjes uit te wisselen. Zo geheimzinnig is dat niet. De moderne geneeskunde heeft middelen die daarop in kunnen grijpen. Niet dat je daarvan vrolijk huppelend door de gangen gaat stuiteren, want dat zit er doorgaans helaas niet in. Maar toch dat je de levenskwaliteit en de autonomie zinvol kunt verbeteren.

Het lukt niet altijd van de eerste keer en soms is het zoeken naar het juiste middel in de beste dosering. Er komt later wel een moment dat je die behandeling weer in vraag kunt stellen. Heel dikwijls zul je zien dat de patiënt dan op een gegeven ogenblik denkt: waarom zou ik het blijven nemen? Stel dat er exogene factoren weggenomen zijn en dat de boot in stiller vaarwater is terechtgekomen.