De verkoop, het gebruik en de verspreiding van alcohol en tabak zijn aan regels gebonden. Het gaat om een gigantische markt op wereldwijde schaal. Het gebruik is weliswaar aan voorwaarden onderhevig, maar niet verboden.

Een aantal middelen is om historische redenen wel buiten de wet geplaatst en dat schept een aparte problematiek voor de gebruikers die ervan afhangen. Het is niet zo gemakkelijk een dergelijk verbod te handhaven, en we slagen er ook niet zo goed in. Politie en justitie zouden paal en perk aan de verspreiding van deze middelen moeten stellen, maar dat lukt niet, omdat de taak niet realistisch is.

Middelengebruik maakt deel uit van onze dagelijkse realiteit en is van alle landen en alle tijden. In de loop van de geschiedenis zijn mensen steeds weer naar middelen op zoek gegaan om het innerlijk geestesleven te beheersen, te controleren of te verruimen. Er is heel wat muziek, literatuur en kunst uit voortgekomen, en wellicht ook allerlei godsdienstige of magische verschijnselen, die met het gebruik van allerlei stoffen gepaard gaan.

Sommige drijfveren zijn prozaïsch, andere meer poëtisch. Er zit altijd een stuk realiteit in, maar ook een stuk fantasie. Als hulpverlener vind ik, moet je openstaan voor beide kanten van het verhaal, ook al is dat soms buiten je comfortzone. Het vergt geduld en ervaring om daar rustig mee om te gaan.

Laten we nu eerst een keertje kijken naar het ontstaan van het druggebruik, cultureel en individueel. De redenen waarom iemand ermee begint, zijn niet de redenen waarom iemand ermee doorgaat. De mens is nieuwsgierig en voelt zich niet altijd goed in zijn vel. Velen zijn behept met een of ander gevoel van onbehagen en bij sommigen neemt dat overdreven proporties aan. Er kunnen periodes in het leven zijn dat we geneigd zijn tot treuren en melancholie. Er is een kleine minderheid die zich altijd slecht voelt.

Er is altijd wel een plant of een gistingsproces geweest dat ons in staat stelde een scheikundige stof te vervaardigen die, een keer toegediend, een wijziging van de geest teweegbrengt, waardoor de betrokkene zich ineens beter voelt. Dat geeft dan vanzelf een aha-erlebnis. “Warempel, ik voel me goed.” Dankzij een quasi moeiteloos proces dat erin bestaat dat je iets inneemt dat snel en onvoorwaardelijk effect geeft.