Ontslaving: rank

Als je minstens 5 van de 9 symptomen herkent, waarvan minstens één van de eerste twee, zou ik me toch zorgen beginnen maken. Zeker als je die elke dag voor het grootste deel van de dag ervaart. Als dat zo is, dan is er een ding wat ik niet genoeg kan aanraden en dat is: praat erover en krop het niet op.

Heb je in je omgeving niemand die luistert zonder te oordelen, dan kun je om te beginnen een telefonische hulplijn bellen. Wanneer uit de gesprekken blijkt dat er meer aan de hand is, of als je iemand in levenden lijve wil ontmoeten, kun je de huisarts of de psycholoog aanspreken via de gemeentelijke dienst voor geestelijke gezondheidszorg.

Burn-out is de epidemie van de eenentwintigste eeuw. Ik reserveer deze term voor mensen die uitgeblust zijn door de arbeidssituatie, breed toegepast. Er is daar iets gebeurd, waardoor ze niet verder kunnen. Het verschil is dat ze depressief reageren op alles wat met het werk te maken heeft, maar vaak nog wel in staat zijn op andere gebieden, zoals in het gezin, redelijk te functioneren. Tenzij het echt heel erg is.

Deze patiënten zijn vaak gefnuikt door onrechtvaardigheid of het onvermogen neen te zeggen tegen onmogelijke eisen. Ik zeg altijd letterlijk tegen iedereen die dit overkomt: toon mij een geval van burn-out, en ik toon u een geval van bad management om met een Engelse term te antwoorden. En in het ergste geval toxic management. De vis rot aan de kop.

Er zijn slechte managers en er is de overtreffende trap van de toxische managers. Zo kun je het wel samenvatten. Laatstgenoemden zijn van kwade wil. Ofwel schadelijke narcisten ofwel fanatici die het rank and yank principe brutaal toepassen. Burn-out treft ontelbare werknemers die het beste van zichzelf gegeven hebben en die door het brutale kapitalisme, op basis van koele berekeningen, desondanks worden uitgestoten.

De term ontstond in het reusachtige bedrijf General Electric (GE) en was het geesteskind van de voormalige CEO Jack Welch, die onlangs overleden is. Een weergaloze succesmanager op topniveau, die dit verderfelijke principe heeft bedacht. Rank and Yank is een bewust beleid van een bedrijf dat de medewerkers inschaalt ten opzichte van elkaar. Een ranking volgens criteria die de baas kiest, met alle arbitraire gevolgen van dien.

Het komt erop neer dat je degenen die het meeste presteren bovenaan plaatst en zeg maar de minder productieve werknemers onderaan, aan de hand van bijvoorbeeld verkoopcijfers. Dat is de ranking.

---