
De aidsepidemie: een leerrijke tijd, vol onzekerheden
Leestijd: 3 minuten.
Het was eigenlijk een leerrijke tijd, al voelde dat toen meer aan als chaos. Ik was nog niet zo lang uit de kast gekomen, en veel twijfels en uitdagingen kwamen op me af. Aan de ene kant stond ik voor persoonlijke onzekerheden, omdat ik net in mijn eigen huisartsenpraktijk begon en me afvroeg of het allemaal wel zou lukken. Aan de andere kant zou ik in die praktijk weldra de eerste aidspatiënten ontvangen – jonge mensen met een levensbedreigende ziekte. Het enige wat ik kon doen, maar daar moest ik nog achter komen, was correcte informatie over de diagnose en een luisterend oor bieden. Het opbouwen van een vertrouwensrelatie met de aidspatiënten kwam centraal te staan, een vaardigheid die in mijn opleiding overigens altijd stiefmoederlijk behandeld was geweest. Het is een les geweest die me mijn hele verdere carrière heeft geholpen in heel wat andere vlakken.
Angst voor vooroordelen bleek onnodig
Ik startte samen met een andere huisarts, die ook homo was, onze praktijk op in Ukkel. Dat was begin jaren tachtig, en we waren toen allebei ongerust dat mensen ons gingen veroordelen of zelfs gingen mijden omwille van onze geaardheid. De aidsepidemie kwam op toen we eigenlijk net in het hoogtij van de homo-emancipatie tot dan toe zaten. Het stigma van een dodelijke ziekte die door ‘losbandige’ seks verspreid werd, dreigde roet in het eten te gooien. Ik was toen bezorgd, dat ga ik niet ontkennen… maar uiteindelijk bleek die angst onnodig: ik besloot om aan de slag te gaan en te kijken hoe het liep. Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat er nooit opmerkingen zijn gekomen. In Brussel heerste een sfeer van iedereen moet maar zien wat hij doet. Vlaanderen was toen nog niet zover. Doen of er niets aan de hand is, gewoon mezelf zijn zonder mijn geaardheid in de verf te zetten. Als mensen ernaar vroegen, dan was ik daar – in alle openheid – eerlijk over. En dat had blijkbaar een positieve impact, het leek bij veel patiënten een gevoel van vertrouwen te creëren. Dat moet van twee kanten komen.
Het belang van wederzijds vertrouwen bij dokter en patiënt
Als huisarts bouw je een persoonlijke relatie op met je patiënt. Het psychologische aspect van een consultatie kan je niet onderschatten. Toen ik mijn eerste aidspatiënten over de vloer kreeg, merkte ik al snel dat deze mensen niet alleen met de medische aspecten van de ziekte worstelden, maar ook met gevoelens van schaamte of schuld, met hun geaardheid, spanningen binnen de familie… Ik zag bijvoorbeeld mensen die besmet waren geraakt met het hiv-virus en uit angst pas heel laat hulp zochten, waardoor ze kostbare kansen om de ziekte te vertragen, hadden gemist. Sommige patiënten werden uitgesloten uit de familie vanwege de misvattingen rondom de ziekte waar men in Vlaanderen eigenlijk niet openlijk over durfde te praten. Ik luisterde naar alle verhalen en probeerde de mensen te ondersteunen waar mogelijk, ook al kon ik hen op dat moment geen pilletje voorschrijven dat hun problemen zou verlichten of hen zou genezen
Een ethisch dilemma bij de eerste patiënt
Eén van mijn eerste patiënten, Hubert*, confronteerde me al dadelijk met een ethisch dilemma: het was een man die aids opgelopen had in Congo, maar niet wilde dat zijn vrouw hiervan op de hoogte was. Dit bracht me als huisarts in een erg lastige positie, omdat ik gebonden was aan medisch beroepsgeheim, maar ook de verantwoordelijkheid voelde om de vrouw te beschermen. Ik worstelde met de vraag of ik het moest vertellen en wist toen zelf niet goed waar de grens lag tussen geheimhouding en verantwoordelijkheid. De complexiteit van medische ethiek en de balans tussen respect voor de patiënt en zorg voor anderen leidt tot morele dilemma’s waar geen eenvoudige oplossing voor bestaat.
Meer lezen?
Het verhaal van Hubert* lezen? In deze blog vertelt Peter zijn verhaal.
Bron foto: https://www.tijdvoor80.be/aids/ (geraadpleegd op 15/3/2024)
Recente bijdragen
Meer burn-out en psychisch lijden, maar wie luistert?
In een vorig artikel kaartte ik al de duidelijke toename van burn-out en psychische problemen aan. Die evolutie heb ik de afgelopen jaren ook in mijn […]
De wil om te blijven helpen
Het viel me zwaar om mijn patiënten te vertellen dat ik zou stoppen in mijn praktijk in Brussel. Misschien verklaart dat ook waarom ik ervoor kies […]

Alle auteurs
- Chris Coolsma
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Marijs Boulogne
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Olivier Lichtenberg
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
- Patrick Bernauw
- Advies van de huisarts
- Aidsactivisme en homo-emancipatie
- Alsem
- Arbeidsongeschiktheid
- Blogs
- Boodschap van algemeen nut
- Breekbaar licht
- Covid
- Dirk van Babylon nieuwsbrief
- Dubbele roeping
- Essays
- Euthanasie
- Familie Bass
- Geschiedenis en toekomst van de praktijk
- Hersenspinsels
- Kritische blik
- Late Pasquino's
- LEIF-arts
- Medische nieuwsbrief
- Memoires van een huisarts
- Middelengebruik en verslaving
- Miguel Molinos
- Mijmeringen
- Ongecategoriseerd
- Ontslaving
- Poëzie
- Praktijk in Erembodegem
- Reizen
- Slaapproblemen
- Sonnetten
- Sprokkelmaand
- Terugblik
- Vi to
- Weltschmerz
- Woonzorgcentra
Over de auteur
Andere werken van onze auteurs
- juli 2025 (1)
- juni 2025 (1)
- mei 2025 (1)
- april 2025 (2)
- maart 2025 (4)
- februari 2025 (2)
- januari 2025 (3)
- december 2024 (10)
- november 2024 (6)
- oktober 2024 (3)
- september 2024 (1)
- augustus 2024 (1)
- juli 2024 (1)
- juni 2024 (3)
- mei 2024 (2)
- april 2024 (73)
- maart 2024 (2)
- februari 2024 (4)
- januari 2024 (5)
- december 2023 (2)
- november 2023 (2)
- oktober 2023 (1)
- september 2023 (2)
- augustus 2023 (2)
- juli 2023 (1)
- februari 2022 (13)
- januari 2022 (1)
- december 2021 (13)
- november 2021 (13)
- oktober 2021 (10)
- september 2021 (12)
- augustus 2021 (21)
- juli 2021 (20)
- juni 2021 (8)
- mei 2021 (13)
- april 2021 (14)
- maart 2021 (14)
- februari 2021 (8)
- januari 2021 (10)
- december 2020 (16)
- november 2020 (27)
- oktober 2020 (27)
- september 2020 (32)
- augustus 2020 (21)
- juli 2020 (26)
- juni 2020 (26)
- mei 2020 (17)
- april 2020 (9)
- maart 2020 (1)
- februari 2020 (4)
- december 2019 (2)
- november 2019 (9)
- september 2019 (4)
- juli 2019 (5)
- april 2019 (1)
- maart 2019 (1)
Er is nog geen commentaar geplaatst!