Ontslaving: licht

Veel depressies zijn te wijten aan gebrekkig licht. Dat is wel iets dat ik er toch absoluut tussendoor bij moet vertellen, want als je dat begrijpt, kun je misschien verslaving vermijden. Seizoensgebonden depressie komt vooral voor in de winter, of bij het begin of het einde van het donkere seizoen. Je hebt als het ware wel herfst- winter en vroege lentedepressies, maar geen zomerdepressies.

In de zomer is er volop licht en voelen de meesten zich vrolijker. Sommigen zijn van kindsbeen af depressief ingesteld, met een hang naar melancholie, wat je kunt vertalen als zwartgalligheid. Die term komt nog van de oude Grieken die dachten dat het lichaam leefde bij gratie van de verhoudingen tussen vier lichaamssappen, waar de zwarte gal een van was, naast de gele gal, de lymfe en het bloed.

Het is een primitieve voorstelling van zaken die destijds haar verdienste had, maar die het veld moet ruimen voor de moderne fysiologie. Hoe beter je begrijpt hoe je lichaam in elkaar zit, hoe meer kans dat je autonomie en zelfstandigheid maximaal wordt, en hoe minder kunstmatige middelen we nodig zullen hebben om het uit te houden.

Het gaat allemaal om stofjes die opgelost zijn in het bloed of in de weefsels, waaronder de hersenen de eerste plaats innemen. Verslaving gaat louter over stofjes die opgelost zijn in de lichaamsweefsels. Je kunt veel begrijpen als je weet hoe bepaalde cellen reageren op de stofjes die je zelf toedient. We kunnen daar als wetenschapper veel over vertellen, maar ook weer niet alles verklaren.

Iedereen heeft natuurlijk zijn of haar eigen ervaring. Ons humeur is afhankelijk van al die stofjes, waarvan sommige zeer sterk kunnen inwerken, en diepgaand bepalen hoe we ons vanbinnen voelen, en hoe we omgaan met onze dagindeling. In de depressieve toestand hebben we er wel een beetje genoeg van en zoeken we de nacht op vanwege het isolement en het zich beschut en geborgen weten in de duisternis.

Als jij je daar echter te veel aan overgeeft, kan het tot een gebrek aan lichtblootstelling komen, wat de depressiviteit in de hand werkt. Dat kan jou over de rand duwen zodat je in een pure depressie vervalt. Je wilt het bewustzijn dan in zekere zin aan de dag onttrekken en aan de nacht toevoegen. De dagelijkse werkelijkheid wordt als akelig en naargeestig ervaren en in de nacht opent zich een voorbijgaande ontsnappingsmogelijkheid naar een andere wereld waar het gevoel, en niet de macht, noch het geweld overheerst.

---