Ontslaving: gevaren

De nevenwerkingen van de klassieke antidepressiva zijn niet verwaarloosbaar: wazig zicht, droge mond, lage bloeddruk bij opstaan, overmatig transpireren op sommige momenten, slaperigheid op andere, en darmverstopping. In zeldzame gevallen zijn ook epileptische aanvallen vastgesteld. Over het risico op zelfmoord moeten we het nog hebben, zeker bij jonge mensen onder de vijfentwintig.

We noemen nog blaasretentie, glaucoom en hartritmestoornissen. Dat is allemaal geen kattenpis en we moeten daar serieus rekening mee houden. Amitriptyline kwam begin jaren zestig op de markt en heeft er een merkwaardige carrière op zitten. Dat we het nu minder voorschrijven, ten voordele van nieuwere, maar gelijkaardige middelen, heeft niet zozeer met de doeltreffendheid te maken, die onovertroffen blijft, maar wel met de nevenwerkingen die stilaan onder controle zijn gebracht.

De klassieke antidepressiva blijken uit onderzoek effectiever te zijn dan moderne antidepressiva. Toch geniet een modern antidepressivum meestal de voorkeur. Vroeger moesten we de dosering de eerste weken geleidelijk opdrijven, want de nevenverschijnselen roepen een aanpassing van het organisme op, waardoor je eraan went.

Met de nieuwe middelen kun je van dag een met een krachtige dosis beginnen, die meestal redelijk goed verdragen wordt. Zo win je ook tijd. De farmaceutische research vanwege kapitaalkrachtige firma’s heeft in de loop der jaren een aantal moleculen voorgesteld en er fortuinen mee verdiend, want de markt is gigantisch.

Heel wat geneesmiddelen in deze klasse zijn intussen ook alweer generisch beschikbaar, want er berust geen patent meer op en de behandeling is dan ook betrekkelijk goedkoop geworden. Klassieke antidepressiva waren bij een overdosis sneller levensgevaarlijk dan de nieuwe. Dat is van belang in een zelfmoordgevoelige populatie, wat depressieve patiënten per definitie zijn.

De nieuwere middelen zijn dus toch een stukje veiliger als het tot een zelfmoordpoging zou komen, maar het is nog een grote vraag of ze niet op zich zelfmoord kunnen uitlokken, voornamelijk in de eerste weken van de behandeling. De moderne antidepressiva zijn ontwikkeld als veiliger alternatief voor de klassieke antidepressiva.

Moderne antidepressiva worden vaak SSRI’s genoemd. Dit staat voor ‘selective serotine reuptake inhibitors’.

---