Ontslaving: geneesmiddelen

Zelfmoord en pogingen daartoe vormen een dramatische gebeurtenis die iemand in een acute noodsituatie overkomt, waar je geen uitweg meer ziet. Het kan ook om crisissen in een chronisch verhaal gaan waar alles ineens tot uitbarsting komt. Of het dan gaat om een acute depressie, om een psychotische opstoot of nog een manische episode bij een bipolaire persoonlijkheid?

Het kan futiel lijken, maar het onderscheid is wel degelijk doorslaggevend voor het beleid. Je kunt niet aan zelfmoordpreventie en aan verslavingszorg doen, als je niet ziet dat er een bevolking met psychiatrische noden rondloopt. Ik probeer hier kort door de bocht een paar bakens uit te zetten, wel wetende dat de tijd ontbreekt om er dieper op in te gaan.

Wij verzorgen in België sinds vele jaren te veel patiënten met geneesmiddelen en te weinig met psychotherapie. Als huisarts heb ik weinig keuze, in afwachting dat de wachtlijsten zich oplossen, om dan toch maar die medicijnen voor te schrijven die de ergste nood lenigen en een scheefgegroeide situatie rechttrekken. Ik ben er zeker van dat we veel minder kalmeermiddelen zouden verstrekken als er voor iedereen zonder verwijl, en zonder morren of mompelen, een snelle en doeltreffende psychologische opvang beschikbaar was.

Niemand betwist dat psychotherapie de beste aanpak van depressie is, zeker als die exogeen is. Als er tenminste niet de schaarste was en de problemen met beschikbaarheid. We houden altijd de autonomie en de onafhankelijkheid van de hulpvrager voor ogen. Wat die ten goede komt, moeten we doen als huisarts, voor zover het in onze mogelijkheden ligt.

Wanneer we als huisarts vrezen door ons voorschrift een verslaving in stand te houden, is het wellicht tijd om een psycholoog in te schakelen, want dan is er iets aan het broeien dat misschien beter op een andere manier veel beter op te lossen is. In mijn functie heb ik helaas niet de tijd om de vraag achter de vraag te vinden en het geheim achter het geheim te ontsluieren.

Zo lang de hulpvrager in een staat van opwinding verkeert of niet goed bij hoofd is, heeft het trouwens weinig zin de biografie uit te kuisen. Bij langdurige en zware vormen van depressie, bij psychose of bij bipolaire patiënten is medicatie dikwijls aangewezen en soms levensnoodzakelijk. Het gesprek zal heel anders zijn als de medicatie aanslaat.

---