Ontslaving: co-morbiditeit

Vrouwen met een verslaving hebben, vaker dan mannen, een relatie met een verslaafde partner. Hierdoor wordt de verslaving in stand gehouden en kan het moeilijker zijn om na een verslavingsbehandeling bij thuiskomst niet terug te vallen in oude gewoontes.

Vrouwen raken gemiddeld pas later in het leven verslaafd dan mannen en er is bij hen vaker sprake van co-morbiditeit. Dat is een moeilijk woord om te zeggen dat er eigenlijk nog een tweede ziekte is, die vaak over het hoofd wordt gezien, en die behoort tot het psychiatrisch woordenboek.

Verslaafde vrouwen kampen nog vaker dan mannen met een ernstig psychisch probleem dat de verslaving verklaart en aandrijft, zoals depressie, paniekstoornis of fobie, waaronder met name de sociale fobie, of in gewoon Nederlands: de angst voor de ander. Bij mannen met een verslaving werd daarentegen vaker een antisociale persoonlijkheidsstoornis of gedragsstoornis vastgesteld.

Vrouwen hebben andere triggers voor terugval en voor vrouwen is de drempel nog steeds hoger om in behandeling te gaan voor een verslaving. Daarnaast blijkt uit de studies dat de onttrekkingsverschijnselen bij vrouwen vaak heviger zijn dan bij mannen en ontvangen vrouwen vaak minder steun van naasten bij het herstellen van een verslaving.

Dat alles samen maakt dat de zorg voor gebruikende vrouwen al onze energie, inzet en talent opeist, om hen beter te bereiken en tegemoet te komen. Niet alleen om te vermijden dat het tot ernstige schade komt door tijdig in te grijpen, maar ook omdat onder het gebruik heel vaak een pijnlijk verhaal zit, dat vroeg of laat eens uitgesproken moet worden.

Iets anders wat er ook vaak onder zit is een of andere psychiatrische stoornis die ook erfelijk kan zijn en soms hele stambomen treft. Binnen zo een gezin waar een of beide ouders een gedrags- of persoonlijkheidsstoornis vertonen, en een aantal van de kinderen ook, kan het soms tot ontsporingen komen, waarbij grensoverschrijdend gedrag ontstaat.

Net die grenzen die we normaal gesproken welvoeglijk achten en waar iedereen zich aan houdt, zijn daar aangetast en dat is bijzonder nadelig voor de relationele en psychologische ontwikkeling van het kind, dat daar als volwassene de sporen van draagt. Verslaving is slechts een manier waarop zich dat kan uiten. Er zijn er andere denkbaar.

---