Het dringendste moet eerst gebeuren: het stopzetten van de gevaarlijke handelingen, het beperken van de risico’s, maar dat behoort grotendeels tot het domein van de patiënt. Bij voorkeur volgt er ook een algeheel gezondheidsonderzoek, wat wij dan proberen te organiseren. We kunnen zo snel te weten komen of er geen infectieus risico is in de zin van hepatitisvirus, syfilis of hiv. Intussen kijk je wat nog meer kan.

Verzorging van het gebit is nodig bij veel hulpvragers in de gevorderde stadia. Huidabcessen en aderontsteking kunnen voorkomen, naast de gevolgen van verwaarlozing zoals vitaminetekorten en gebrekkige hygiëne. Er is dikwijls bij het begin veel medisch te doen, maar dat mindert na een tijd, naarmate de gezondheid beter wordt en de behandeling hopelijk aanslaat.

Dan kun je hopen dat de persoon meer vat krijgt op zijn of haar leven. Om te beginnen met een dag tegelijk, maar dan kan dat oplopen. Vaak zijn er, van bij het begin, sociale problemen die dringend aangepakt moeten worden: in orde zijn met het ziekenfonds of het OCMW, in België de gemeentelijke dienst die sociale noodsituaties kan verhelpen. Sommigen komen in aanmerking voor een vervangingsinkomen.

Er zijn heel wat stappen te ondernemen en als de persoon rustiger is geworden en daarin meegaat, kunnen we met een beetje geluk de meest nijpende nodigen lenigen. Tussendoor hopen we dat de relatie voldoende pakt om ooit ook aan de wortel van het kwaad aandacht te besteden, en dat heeft dan met het persoonlijk geheim te maken.

Dat kan iedere keer wat anders zijn, want zo eenvoudig is het niet. Naarmate hulpvrager en hulpverlener elkaar beter leren kennen tijdens herhaalde ontmoetingen, die zich meestal rond concrete problemen afspelen, gaan we als huisarts meer en meer de puur medische rol verlaten, om veeleer de therapeutische houding aan te nemen.

Iets koesterend, geborgen en vertrouwelijk dat geleidelijk ontstaat, maar je moet elkaar van bij het begin in de ogen kijken. Elkaar aanraken, wat niet vanzelfsprekend is in deze covid19-tijden. We moeten elkaar benoemen in de ontmoeting van twee autonome personen die niet met gelijke wapens strijden, want de ene heeft de nood en de ander de kennis, om het kras uit te drukken.

Die spanning is alleen maar op te lossen door de zorg, die een vorm van liefde is.