Kies niet de eerste de beste.

Zelf heb ik nooit zo hoog opgelopen me al het goeroegedoe, dat sinds de tweede helft van de twintigste eeuw alsmaar meer op is komen zetten, maar als je probeert iets te vertellen over meditatie, en dat heb ik de afgelopen weken gedaan, kun je niet om India heen. Zowel in de geschiedenis van het verschijnsel als in het hedendaagse aanbod van praktijkmethoden en technieken, neemt het subcontinent een voorname plaats in.

Er heerst een cultuur die het wellicht aannemelijk maakt dat mensen op zoek gaan naar een leermeester, die hen helpt in het afleggen van hun weg, of naar een groep waar ze veiligheid of geborgenheid kunnen vinden. Op zich is dat zinvol want er zijn dingen die je moeilijk alleen kunt, bijvoorbeeld omdat ze te pijnlijk zijn. Een goeroe of een groep kan dan helpen die obstakels te overwinnen. Als de pijn te groot wordt, ben je niet alleen.  Of als je een bord voor je kop hebt.

Avondland

Voor ons westerlingen die opgegroeid zijn in een sfeer waar individualiteit en geestelijke onafhankelijkheid centraal staan, is het niet zo evident aan die processen deel te nemen. Ook kan de ingewikkelde woordenschat die soms wordt gebruikt, nogal ondoordringbaar overkomen. We hebben bovendien allerlei uitwassen zien ontstaan in het goeroesysteem, dat niet altijd van misbruik ontbloot is.

Reden genoeg om kritisch te blijven. Er zijn altijd kapers op de kust, en er bestaan helaas heel wat valse profeten die de hemel op aarde beloven in ruil voor fikse geldsommen.

Je moet niet meegaan in een verhaal waarbij je aan vrijheid inboet. De bedoeling moet toch altijd zijn dat de geestelijke ontwikkeling in de richting van emancipatie gaat. Dat is een proces waarin je jezelf meer en meer realiseert, waardoor je steeds beter in staat bent in alle vrijheid en van dwang ontbloot je eigen beslissingen te nemen. Dat is het hele eieren eten.

Zin

Er zijn heel veel mensen op zoek naar zingeving en om zichzelf te vinden.

Het is een markt waarin ook commercieel of ideologisch getinte initiatieven gedijen. Wat mij betreft is er daarnaast ook voldoende te vinden dat helemaal gratis is en zonder verborgen bedoelingen. Het is nergens voor nodig diep in de buidel te tasten om je geestelijke ontwikkeling te bevorderen. Waar je helemaal moet voor oppassen zijn sekten. Het kenmerk daarvan is vaak dat ze verplichten tot geheimhouding en zwijgplicht. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat een enkele groepering of club een toegang tot de innerlijke waarheid zou hebben die niemand anders zou kennen. Daar trappen we niet in, meneer.

Het kenmerk van goede meesters en groepen is dat ze open op de wereld staan. Dat de boodschap klaar en duidelijk is, openbaar en bekend voor iedereen. En dat er respect is voor je opvattingen, waarden en gevoelens. Anders schieten we niet op in de richting van de geestelijke vrijheid.

Afbeelding: Love Guru: Mike Myers als Guru Pitka