Vaargezel

Een stukje van de weg

Mildheid, liefde en mededogen zijn de sleutelwoorden.

Je hoeft je weg niet alleen af te leggen. Het kan soms heel nuttig zijn te rade te gaan bij een geestelijke leidsman, binnen of buiten de zorg. Het kan ook een meditatieleraar zijn met wie vervolgens een bijzondere verhouding ontstaat. De Indiërs hebben er een woord voor: De leraar wordt vaak kalyanamitta, goede vriend, genoemd.

“Edel Maex: “In de mahayanatraditie, in de Lotus Sutra, wordt gezegd dat de Dharma enkel van boeddha tot boeddha kan worden doorgegeven. De implicatie is dat ieder van ons in wezen een boeddha is. De leraar is maar een goede vriend als hij de leerling als een boeddha ziet en behandelt.”

Groepsprocessen

Het hoeft niet een persoon te zijn. Leiding kan ook uitgaan van een groepservaring, als we het geluk en het genoegen hebben zo een collectief te mogen ontdekken waarbinnen we ons thuis en begrepen voelen. Het is niet al goud dat blinkt. Het komt er op aan wel een beetje kieskeurig te zijn.

Een formele verhouding tussen leermeester en leerling is volgens mij meestal niet nodig, en houdt allerlei gevaren in op het gebied van afhankelijkheid, wat een situatie schept waarin de kans op psychisch geweld aanwezig is. Het is geen reden om niet op zoek te gaan naar raad en begeleiding, maar wel een oproep tot voorzichtigheid vanwege de leerling en verantwoordelijkheidsgevoel vanwege de leraar.

Dat is ook in de hulpverlening zo. Daar kan het even goed verkeerd gaan als de therapeut zijn boekje te buiten gaat en een overheersende rol gaat spelen.

Vertrouwen

Het punt is dat ieder van ons zijn of haar geestelijke nood heeft, en dat je daar veelal niet alleen uitkomt. Je hebt daarbij de anderen nodig, maar aan de andere kant ben je misschien teleurgesteld en wantrouwig geworden. Dan moet je kijken of er niet iemand gevonden kan worden die dat vertrouwen toch waard is.

Wat je nodig hebt is een geestelijke ruimte waarbinnen jij je geborgen en veilig kunt weten. Dat vind je niet zomaar. Je moet ernaar zoeken en alles verwerpen wat niet voldoet. Je moet altijd kritisch blijven, en als het eng wordt, moet je weer een stukje achteruit. Zo is het hele leven. Jij alleen kunt het doen, maar je kunt het niet alleen.

De leraar geeft iets aan de leerling, wat niet in het bezit van de leraar is. Hij of zij geeft iets door wat van iedereen kan zijn, en dat jij om beurt kunt uitstralen in je eigen omgeving. Of toch proberen. In plaats van een knecht van de duisternis te zijn, de dienaar van het licht. Ik lees dat in de Blijde Boodschap. Het is wat we in de hulpverlening gebeuren. Ik zie het dankzij de meditatie gebeuren. Ik zie hetzelfde in de Indische traditie die ik overigens helemaal niet ken, en waar ik me nooit bijzonder toe aangetrokken voelde.

Afbeelding: lotusbloem bron: http://www.buddhismtampabay.org/ekayana.shtml