26. apr, 2015

Bewustwording

Knooppunt

Niet te zeer. Ne quid nimis.

We hadden het gisteren over de Indische traditie in de meditatie, een methode die focust op het peilloze knooppunt tussen lichaam en geest. Wij kunnen die diepe verbinding in onszelf vinden, door oefening en discipline, in mijmertechnieken die geënt zijn op onze lichamelijke gewaarwordingen.

Ook in diepe rust is er leven in het lichaam. Altijd is er een voortdurende beweging aan de gang, die het leven van het organisme verzekert, en die in eeuwige wisselwerking het leven in de ziel weerspiegelt, die haar eigen onrust heeft. Het ene beïnvloedt het andere en omgekeerd. Er moet ergens een kruispunt zijn waar de twee samenkomen.

Doen

Het is niet voldoende erover te lezen. Vele beschreven technieken hebben dat gemeen, dat zij op de praxis en de ervaring gericht zijn, en op zoek gaan naar zelfverkenning, verlichting en bevrijding van kommer en kwel.

Het opzoeken van de gemeenschappelijke levensbron van het lichaam en de geest leidt – in het beste geval – tot zuivering en bevrijding, en tot een evenwichtige geest vol liefde en medeleven. Zonder de wetenschappelijke uitleg te moeten kennen vindt alles in het levende lichaam zijn plaats, en wordt de wisselwerking tussen gedachten, gevoelens, oordelen en lichamelijke gewaarwordingen duidelijk.

Het is door die directe gewaarwording van ons diepste wezen dat we begrip krijgen voor onze natuur, die afwisselend groeit en terugvalt. Het leidt naar mededogen voor de anderen en het bewustzijn van de schade die we zelf veroorzaken.

Helend

We kunnen ons al van heel wat nodeloos leed bevrijden, door afstand te nemen van allerlei vooroordelen en angsten.

Degenen die de meditatie in hun leven toepassen onderscheiden zich – zolang alles goed gaat – door toenemende opmerkzaamheid, zelfcontrole, vrede, en vrij zijn van misvattingen en misleiding. “Meditatie werkt helend in principe. Tenminste dat hoort zo te zijn.” Om bij Edel Maex terug te keren.  

Kan mediteren gevaarlijk zijn? Als je het verkeerd aanpakt wel. Het kan op allerlei manieren verkeerd gaan. Bijvoorbeeld omdat je monsters in het verleden loslaat, of omdat je psychisch geweld ondergaat zoals we deze maand al uiteen hebben gezet.

Dat kan schadelijk zijn. Meestal zul je echter zien dat we als het ware een ingebouwde veiligheid bezitten, waardoor er niet meer naar boven komt dan je kunt bevatten. Dat zal zeker zo zijn voor iemand die zichzelf geen geweld aandoet, en ook van buitenaf geen dwang ondervindt. Dan pas kunnen de gunstige omstandigheden ontstaan waarbij we ons van onze inwendige dwangvoorstellingen kunnen ontdoen.

Het veronderstelt dat je dat veiligheidsventiel dan ook in ere houdt. ‘Ne quid nimis’ zegt Terentius (afbeelding.) Alles met mate, en nergens in overdrijven.