Cocaïne oefent een sterk stimulerende werking uit op de hersenen en wordt meestal gebruikt in een sfeer van recreatie of om beter te presteren.

De invloed op de geest kan verschillende vormen aannemen zoals een intens geluksgevoel, seksuele opwinding, contactverlies met de realiteit of agitatie. Lichamelijke symptomen zijn onder meer een snellere hartslag, zweten en pupilverwijding.

In hoge doseringen kan cocaïne de bloeddruk en de lichaamstemperatuur verhogen. Het effect treedt zeer snel in en duurt gemiddeld 5 tot 90 minuten. In de geneeskunde wordt cocaïne nog af en toe gebruikt om lokaal te verdoven of om bloedingen tijdens neusoperaties te stoppen.